[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.; por.Łowicki A., 1950; Wood-worth R.S., Schlosberg H., 1963, II, s.284), co F.Bartlett (1932) nazywa "usensowianiem" (effort after meaning), B.M.Tiepłow "rozpoznaniem niespecyficznym" (1950, s.52), a W.Witwicki "sądem klasyfikującym" (1962, s.227).Zależnie od tego, jaki zasób pojęć ma jednostka i jak są one dokładne, proces ten może dać różne wyniki (por.np.fałszywe rozpoznawanie obrazków u oligofreników, Szutkowska U., 1965, s.375).Miewamy również do czynienia z projekcją pewnych chwilowych stanów uczuciowych w zewnętrzną sytuację.Z psychologii ogólnej znane są zjawiska złudzeń zmysłowych, zachodzących pod wpływem silnych uczuć, jak np.przytaczany w podręcznikach przykład dostrzegania w krzaku przydrożnym zbójcy przez osobę, która boi się panicznie rabunku, a musi wieczorem sama przejść pustą drogą wiejską.Wpływ uczuć zaznacza się szczególnie przy rozumieniu złożonych sytuacji społecznych, które z natury rzeczy są bardziej wieloznaczne niż pojedyncze przedmioty (por.Morgan C.F., 1961, s.330; zestawienie badań nad zależnością spostrzegania od aktualnych procesów motywacyjnych i trwałych postaw por.Sha-ffer G.W.i Lazarus E.S., 1952, s.249-252).Jak wynika z powyższych rozważań, dawniejsi i nowsi psychologowie reprezentujący różne koncepcje teoretyczne przytaczają fakty projekcji w tym szerokim znaczeniu, jakie temu terminowi nadaje Frank.Równocześnie widać, że zjawisko to obejmuje mechanizmy dość różnorodne, takie jak apercypowanie zdarzeń przez pryzmat dotychczasowego doświadczenia, rozumienie ich z punktu widzenia własnych potrzeb i obaw, a także zniekształcanie ich tak, aby zachować dotychczasowe przekonania, np.pochlebną opinię o sobie samym.Istotą metod projekcyjnych jest stwarzanie badanemu warunków umożliwiających rzutowanie potrzeb, postaw itp.w obiektywny materiał podniet, w tym celu, aby z charakterystycznych cech projekcji wnosić o jego osobowości (por.Jahoda M., Deutsch M.i Cook S.W.; W: No-wak S., 1965, s.169-170).Z tego względu konstrukcja zadań projekcyjnych jest inna niż np.w testach psychometrycznych.Przy badaniu zdolności - zadania powinny być możliwie jednoznaczne, aby dawały się rozwiązać tylko w jeden określony sposób, natomiast zadania projekcyjne101dopuszczają możliwość wielu rozmaitych rozwiązań (por.Kreutz M., 1962, s.177).Na przykład, badanemu poleca się ułożyć historyjkę na temat szeregu wieloznacznych obrazków, przypominających fotosy filmowe (Test Tematycznej Apercepcji, czyli TAT), interpretować jednobarwne i wielobarwne plamy atramentowe (Rorschach), układać historyjki z lalek, figurek zwierzęcych wraz z różnymi akcesoriami dodatkowymi (drzewa dom itp.- Scenotest G.v.Staabs) itp.Materiał podniet może mieć też charakter werbalny, np.badany ma uzupełniać serię niedokończonych zdań typu "Mój ojciec.".Bellak (1944, cyt.Shaffer G.W.i LazarusE.S., 1952, Sy&52) wyróżnił 7 '-zachowaniu projekcyjnym" f trzy aspekty}] adaptacyjna projekcyjny ekspresywny.Aspekt a d a pTa c y j n y wyraża się w popularności (pospolitości) odpowiedzi.Jeśli badany interpretuje np.obrazek w taki sposób, jak większość ludzi danego środowiska kulturowego, jest najwidoczniej zaadaptowany do swej kultury, myśli zgodnie z przyjętymi w niej schematami.Niepospolite interpretacje materiału projekcyjnego mogą wskazywać na oryginalność, ale mogą być też wyrazem patologicznej utraty kontaktu z rzeczywistością, np.u schizofreników.Ten aspekt został wyzyskany np.w metodzie Rorschacha, a także w teście swobodnego kojarzenia w modyfikacji Kenta-Rosanoffa (por.Woodworth R.S., Schlos-berg H., 1963, s.87 - 89), który również zalicza się do metod projekcyjnych (werbalnych).Aspekt projekcyjny dotyczy związku treści interpretacji z określonymi cechami osobnika.Na przykład bardzo częste dostrzeganie w plamach testu Rorschacha narządów rodnych wskazuje na zainteresowanie sprawami płci, interpretacje określonych obrazków TAT jako konfliktu młodych ze starszymi wskazuje u młodego człowieka na taką właśnie postawę wobec osób starszych itd.Idzie tu właśnie o "projekcję" w tym znaczeniu, w jakim omawialiśmy ten termin poprzednio.I wreszcie aspekt ekspresywny - to formalne strony spostrzegania i werbalizacji.Na przykład w TAT opowiadania na temat obrazków mogą być formułowane z wyraźną dbałością o poprawność, właściwy dobór słów, prawidłową, literacką konstrukcję zdań lub podane swobodnie, w mowie potocznej, a nawet niedbale.Bardzo duży nacisk kładzie się na ten właśnie aspekt w metodzie Rorschacha [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl