[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.sposoby wykładni.2.Sposoby wykładniWyróżnia się trzy sposoby wykładni: wykładnię językową, systemową i celowościową.Dyrektywy wykładni językowej mają zastosowanie w każdym procesie wykładni.Przepisy prawne są bowiem zawsze sformułowane w określonym języku.Jest to w zasadzie język literacki danego narodu.Miewa jednak pewne swoiste właściwości, posługuje się terminami i zwrotami, które tylko w tekście prawnym mają odpowiedni sens.Język tekstów prawotwórczych nazywa się językiem prawnym w odróżnieniu od języka potocznego czy literackiego.Język nauki prawa przedstawiający, opisujący przepisy i zawarte w nich normy nazywa się językiem prawniczym.Mamy więc język potoczny, język prawny i język prawniczy.W większości przypadków i treść, i zakres używanych w każdym z tych języków nazw są takie same.Są jednak sytuacje, w których dana nazwa czy dany zwrot co innego znaczy w języku potocznym, co innego w języku prawnym, i jeszcze co innego w języku prawniczym.Fakt ten muszą uwzględniać dyrektywy wykładni językowej.Wypracowano wiele dyrektyw wykładni językowej.Oto niektóre z nich.Zwrotom interpretowanym nie należy bez dostatecznych powodów przypisywać swoistego znaczenia prawnego, ale gdy ustali się, że takie znaczenie mają, wówczas należy się nim posługiwać bez względu na to, jakie znaczenie mają równokształtne zwroty w języku potocznym.Nie jest dopuszczalne nadawanie identycznym sformułowaniom w ramach tego samego aktu prawotwórczego różnych znaczeń, o ile z samego tekstu aktu prawotwórczego nie wynikają wskazówki pozwalające na różne rozumienie tych samych sformułowań.Nie wolno przyjmować takiego rozumienia określonego sformułowania, przy którym byłoby ono zbędne w danym akcie prawotwórczym.Znaczenie zwrotów powstałych z połączenia wyrazów należy ustalać zgodnie z regułami gramatyki języka, w którym jest sformułowany interpretowany przepis itp.W wyniku zastosowania różnych dyrektyw językowych może się okazać, że interpretowany zwrot czy nazwa ma taki sam zakres w języku prawnym, jak w języku potocznym.Mówimy wtedy o interpretacji dosłownej, literalnej.Czasami w języku prawnym zakres danego sformułowania jest węższy niż w języku potocznym.Mówimy wtedy o wykładni zwężającej.Ale bywa i tak, że zakres danego sformułowania w języku prawnym jest szerszy niż w języku potocznym.Mówi się wtedy o wykładni rozszerzającej.Na przykład, słowo dziecko w języku potocznym oznacza człowieka od urodzenia do osiągnięcia dojrzałości.Natomiast w języku kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy człowiek bez względu na swój wiek jest dzieckiem swoich rodziców.Każda norma prawna zawarta w interpretowanych przepisach należy do całego systemu prawa.Od tego faktu jej percepcja nie może być abstrahowana.Do systemu prawa należą normy różnego stopnia ogólności, różnej mocy prawnej; są one wobec siebie usytuowane w pewnym porządku itp.Znane są liczne dyrektywy wykładni systemowej.Prawem przykładu wymieńmy niektóre z nich.Jeżeli na gruncie dyrektyw wykładni językowej powstają wątpliwości co do znaczenia danych przepisów, należy wybrać takie ich znaczenie, które jest zgodne z zasadami danej gałęzi prawa czy całego systemu prawa.Ustalając znaczenie danego przepisu, należy brać pod uwagę systematykę wewnętrzną aktu prawotwórczego, w którym przepis jest zawarty, chyba że ustali się na podstawie innych dyrektyw wykładni, iż usytuowanie przepisu w danym akcie prawotwórczym jest wadliwe.Jeżeli w wyniku zastosowania dyrektyw językowych i systemowych wykładni nie otrzymuje się właściwego, jednoznacznego wyniku, należy stosować dyrektywy wykładni celowościowej, uciec się do kontekstu społeczno-politycznego danego systemu prawa.Należy przy tym brać pod uwagę cele stawiane całemu systemowi prawnemu.Przy wykładni celowościowej punktem odniesienia są także przyjęte w społeczeństwie oceny oraz powszechnie uznawane normy moralne, obyczajowe czy normy cieszących się autorytetem organizacji społecznych4.O celach danego aktu prawotwórczego czy całego systemu prawa można się niekiedy dowiedzieć ze wstępu, w jaki są zaopatrywane niektóre akty prawotwórcze.W procesie wykładni zarówno językowej, systemowej, jak i celowościowej można posługiwać się różnymi materiałami.Jeżeli ograniczamy się do tekstów przepisów systemu prawa, a w wyniku ich analizy i porównania ustalamy znaczenie interpretowanego przepisu, to mówimy o wykładni wewnętrznej.Jeżeli natomiast korzystamy z różnych danych i materiałów spoza systemu prawa, mówimy o wykładni zewnętrznej.Wyróżnia się przy tym dwa jej rodzaje: wykładnię zewnętrzną porównawczą, która ma miejsce, gdy do interpretacji określonego przepisu wykorzystujemy przepisy prawne innych państw i sięgamy do norm należących do innych systemów normatywnych w danym kraju, np.do norm moralnych; wykładnią zewnętrzną historyczną, która ma miejsce wtedy, gdy jako materiału do interpretacji określonego przepisu używa się wszelkich danych, jakie mogą okazać się pożyteczne.Najczęściej wchodzą tu w rachubę zwierzenia autorów projektu danego aktu prawotwórczego, dyskusja w parlamencie nad projektem danego aktu, programy partii politycznych, które forsowały dany akt prawotwórczy, przepisy poprzednio regulujące to samo zagadnienie itp.Zdarza się, że stosując różne dyrektywy wykładni i różne środki, dochodzimy do ustalenia kilku różnych znaczeń interpretowanego przepisu.Tymczasem dla rozstrzygnięcia określonej sprawy przepis musi mieć tylko jedno znaczenie.Potrzebne są zatem dyrektywy pozwalające wybrać trafnie właściwe znaczenie interpretowanego przepisu spośród kilku, jakie dotychczas ustaliliśmy.Do tego celu służą dyrektywy interpretacyjne drugiego stopnia.Są to dyrektywy posługiwania się dyrektywami pierwszego stopnia, tj.językowymi, systemowymi i celowościowymi.Oto niektóre dyrektywy drugiego stopnia: w procesie interpretacji należy posługiwać się kolejno dyrektywami językowymi, systemowymi i w końcu celowościowymi
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tematy
IndexRoberts Nora Więzy krwi (Prawo krwi)
Elzbieta Chojna Duch Polskie prawo finansowe. Finans
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo ochrony Âœrodowiska
Abercrombie Joe Pierwsze Prawo Tom 2 Nim Zawisnš Na Szubienicy
Reich Christopher Jonathan Ransom 02 Prawo zemsty
Barthes, Roland Mythologies
Erotyczne sny Debbi Rawlins
Złota Dynastia 05 Smith Karen Rose Serce ze złota
Kursa Małgorzata J Niespodziewany trup
§ Weaver Tim Zanurzyć się w mrok