[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Taka rzeczywistość nie może być akceptowana.CzÅ‚owiek jest samotny i bezsilny (Camus przedstawia bohaterów pozbawionych wsparcia w najbliższych osobach, sÄ… to mężczyźni pozostawieni przez żony, skazani na rozÅ‚Ä…kÄ™ z powodu dżumy itp.).Chociaż Camus sam siebie nie nazywaÅ‚ egzystencjalistÄ…, a nawet mówiÅ‚, że nim nie jest, wymowa książki bliska jest zaÅ‚ożeniom tego nurtu filozoficznego.Autor Dżumy postuluje jednak (inaczej niż np.Sartre) postawÄ™ aktywnÄ… wobec zÅ‚a, przeÅ‚amanie samotnoÅ›ci na rzecz solidarnego oporu.Doktor Rieux i jego współpracownicy podejmujÄ… walkÄ™ z dżumÄ… w imiÄ™ poczucia obowiÄ…zku, z wewnÄ™trznej potrzeby, nie w trosce o sÅ‚awÄ™ czy nagrodÄ™.NarażajÄ… siÄ™ na Å›mierć przez bliski kontakt z chorymi, ale uważajÄ…, że powinni im pomagać, że tylko opór wobec zÅ‚a może przynieść kres epidemii, choć nie ma pewnoÅ›ci, czy tak siÄ™ stanie.Jeżeli na te uwagi naÅ‚ożymy wizjÄ™ wojny, nietrud­no zauważyć, że istotnie dopiero wspólny wysiÅ‚ek wielu ludzi gotowych poÅ›wiÄ™cić życie poÅ‚ożyÅ‚ kres potwornoÅ›ci nazizmu.Oczy­wiÅ›cie, jak w każdej podobnej sytuacji, zdarzali siÄ™ zdrajcy i kolabo­ranci, jednak poczucie honoru i obowiÄ…zku wobec ojczyzny byÅ‚o silniejsze.Zginęło wielu ludzi, jednak ekspansja hitleryzmu zostaÅ‚a powstrzymana.Można uznać, że książka Camusa wyrosÅ‚a z jego osobistych doÅ›wiadczeÅ„ w ruchu oporu i przemyÅ›leÅ„ dotyczÄ…cych absurdu Å›wia­ta poddanego zÅ‚u.Cierpienie niewinnych ofiar wojny zmusza jednak do aktywnego przeciwdziaÅ‚ania.Wojna byÅ‚a czasem kryzysu wiary u wielu osób, Camus byÅ‚ jednak ateistÄ… zawsze i otwarcie o tym mówiÅ‚.Brak wiary, niemożność powierzenia wszystkich trudnoÅ›ci Bogu nie zwalniajÄ… jednakże - tak sÄ…dziÅ‚ - z obowiÄ…zku walki o dobro.Dżuma jest powieÅ›ciÄ… uniwersalnÄ….Możliwość jej wielostronnej interpretacji sugeruje sam autor, wprowadzajÄ…c odpowiednie motto.NiedookreÅ›lenie czasu akcji pozwala odnosić tekst do lat II wojny Å›wiatowej, ale również do każdej epoki, w której rozpanoszyÅ‚o siÄ™ zÅ‚o, siejÄ…c strach i Å›mierć.W takich dziejowych zawirowaniach czÅ‚owiek musi wbrew wszystkiemu, wbrew cierpieniu i absurdowi zdarzeÅ„, pokonywać siebie w drodze do ksztaÅ‚towania wÅ‚asnego humanistycznego heroizmu.Zachowanie czÅ‚owieczeÅ„stwa jest pier­wszym obowiÄ…zkiem, a warunkiem koniecznym jest przeciwstawia­nie siÄ™ zÅ‚u w każdej postaci.Camus sÅ‚owami bohatera przypomina i ostrzega, że zÅ‚o jest ponadczasowe i niezniszczalne - Każdy nosi w sobie dżumÄ™.Nie można jednak biernie siÄ™ mu poddawać.ZwyciÄ™stwo dobra jest możliwe dziÄ™ki miÅ‚oÅ›ci, życzliwoÅ›ci wobec drugiego czÅ‚owieka, wielkodusznoÅ›ci i ofiarnoÅ›ci.Takiej postawy należy wymagać najpierw od siebie.Zwielokrotniona w wielu osobach doprowadzi do oczekiwanych skutków (przynajmniej można mieć takÄ… nadziejÄ™).Camus zwraca uwagÄ™, że nawet w sytuacji zupeÅ‚nie beznadziejnej należy próbować, nie wolno siÄ™ poddawać (przykÅ‚adem jest próba ratowania synka sÄ™dziego Othona).Nigdy nie wiadomo (przypadek rzÄ…dzi Å›wiatem), kogo los ocali: stale przeby­wajÄ…cy wÅ›ród pacjentów Rieux pozostaje przy życiu, jego żona izolowana z tego miejsca umiera na innÄ… chorobÄ™, Tarrou, który przez tyle miesiÄ™cy byÅ‚ narażony na zakażenie, ulegÅ‚ dżumie jako jeden z ostatnich, kiedy już miasto oddychaÅ‚o z ulgÄ….To zestawienie różnych przypadków pokazuje, że zawsze trzeba mieć nadziejÄ™ i nigdy siÄ™ nie poddawać.Rzeczywistość, w której zatopiony jest czÅ‚owiek, wypeÅ‚nia - wedÅ‚ug Camusa - absurd.Można by uznać, że życie w tak poj­mowanym Å›wiecie nie ma sensu.Tymczasem Camus wskazuje pod­stawowe obowiÄ…zki, które trzeba wypeÅ‚nić, mimo poczucia bez­nadziejnoÅ›ci.CzÅ‚owiek Camusa zmierza nieuchronnie ku Å›mierci, za którÄ… nie stoi żadna przyszÅ‚ość ani nie usprawiedliwia żadna nadzie­ja.Å»ycie jest krótkotrwaÅ‚e i kruche.Może nagle, wbrew oczekiwa­niom, zabrać maÅ‚e niewinne dziecko lub pozwolić przetrwać znu­dzonemu staremu astmatykowi.CzÅ‚owiek nie rozumie biegu i sensu Å›wiata, a przecież musi stale dokonywać wyborów, nie majÄ…c pewnoÅ›ci, czy nie zbÅ‚Ä…dziÅ‚.Camus stara siÄ™ jednak przezwyciężyć pesymizm egzystencjalistów, wskazujÄ…c sens życia w pracy zawodowej, sprzeciwie wobec zÅ‚a, humanitarnej trosce o innych.Camusowski humanizm zrewoltowany to heroizm nowego typu, cywilny, a nie militarny, bohatersko czÅ‚owieka w konkretnej sytuacji życiowej, w pracy zawodowej, bohaterstwo robotnika, pi­sarza, inżyniera, artysty, ciÄ…gle w swym życiu narażonych na porażki i klÄ™ski, które oprócz sukcesów i przyjemnoÅ›ci skÅ‚adajÄ… siÄ™ na realnÄ… treść egzystencji czÅ‚owieka i stanowiÄ… faktyczne treÅ›ci jego życia.8 Bunt wobec absurdu - oto postawa bliska autorowi Dżumy.Thomas Merton nazywa Alberta Camusa typowym myÅ›licielem „postchrzeÅ›cijaÅ„skim”.9 MyÅ›lÄ…c w tym duchu, wypada uznać, że w ten sposób chciaÅ‚ wskazać znacznie trudniejszÄ… „drogÄ™ do Å›wiÄ™toÅ›ci”, skoro miaÅ‚a to być „Å›wiÄ™tość bez Boga”.Współczesny Å›wiat nie jest -jak np.Å›redniowieczna Europa - zdominowany przez jednÄ… religiÄ™.Ludzie reprezentujÄ… różne Å›wiatopoglÄ…dy, zaÅ› tolerancja w tym wzglÄ™dzie jest oczywistym przejawem uznania wolnoÅ›ci drugiego czÅ‚owieka.Egzystencjalizm rozwarstwiÅ‚ siÄ™ z czasem na nurt ateisty­czny i uznajÄ…cy istnienie Boga.CzÅ‚owiek Camusa jest niewierzÄ…cy, ale dziÄ™ki temu dowiadujemy siÄ™, że także ludzi, którzy nie noszÄ… w pamiÄ™ci nakazów dekalogu, obowiÄ…zuje zachowanie czÅ‚owieczeÅ„stwa w każdej sytuacji.Ta książka to protest przeciwko wszystkim formom biernego podda­nia siÄ™ nieszczęściu i brakowi znaczenia.To sprzeciw wobec biernej akceptacji wyobcowania.Jest on jawnie niereligijny.Camus nazwaÅ‚ nawet DżumÄ™ „najbardziej anty chrzeÅ›cijaÅ„skÄ…” spoÅ›ród swoich książek.Jednakże pisarz byÅ‚ zarazem zbyt uczciwy i zbyt skromny, by być w swym stosunku do religii skostniaÅ‚ym doktrynerem.Nie byÅ‚ „ateistÄ…”, a tym mniej „wojujÄ…cym ateistÄ…”.WyznawaÅ‚ po prostu, że doÅ›wiadczenie chrzeÅ›cijaÅ„ska jest czymÅ› caÅ‚kowicie obcym w jego życiu, nie może wiÄ™c naprawdÄ™ utożsamiać siÄ™ z chrzeÅ›cijanami.Traktuje chrzeÅ›cijaÅ„stwo ironicznie i surowo, lecz nie caÅ‚kowicie bez zrozumienia.Taka postawa jest typowa dla „postchrzeÅ›cijaÅ„skiej” umysÅ‚owoÅ›ci, która opiera swojÄ… krytykÄ™ chrzeÅ›cijaÅ„stwa na historycznym rozdźwiÄ™ku miÄ™dzy wspaniaÅ‚ym chrzeÅ›cijaÅ„skim ideaÅ‚em, a cokolwiek mniej budujÄ…cÄ… rzeczywistoÅ›ciÄ… [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl
  •