[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jednoz takich obozowisk skÅ‚ada siÄ™ z alei chaÅ‚up otoczonych Å›mietnika-mi, po których Å‚aziÅ‚a dawniej wÅ‚aÅ›cicielka gruntu, eks-Å›mieciarka,nie wiadomo czemu w mÄ™skie szaty ubrana, i zbieraÅ‚a komorne.Drugie zbiorowisko skÅ‚ada siÄ™ z istnych chlewów wzniesionychna wolnych terenach, gdzie dzieci Å›piÄ… na kupach gaÅ‚ganów i bru-du, gdzie Haussonville widziaÅ‚ wiekowÄ… niewiastÄ™ skrobiÄ…cÄ… żyÅ‚ymiÄ™sne ze starej koÅ›ci Å›mietnikowej na skórkÄ™ sczerniaÅ‚ego chleba -tudzież parÄ™ starców, majÄ…cÄ… za mieszkanie bud na koÅ‚ach, w którejci ludzie przenosili siÄ™ z jednej cité do drugiej.Niech nas to przecież nie przyprawia o smÄ™tek.I my mamy swójwÅ‚asny Paryż za murem powÄ…zkowskim oraz dzielnicÄ™ żydowskÄ…wcale nie gorszÄ… od Cité des Khroumirs.Warto choć raz w życiuprzejść siÄ™ zaludnionymi ulicami w stronÄ™ żydowskiego cmenta-rza.Można tam zobaczyć wnÄ™trza pracowni, fabryczki, warsztatyi mieszkania, o jakich siÄ™ filozofom nie Å›niÅ‚o.Można zobaczyć caÅ‚erodziny sypiajÄ…ce pod puÅ‚apami sklepików, gdzie już nie ma aniÅ›wiatÅ‚a, ani powietrza.W tym samym gniezdzie kilku rodzin leżą64Ludzie Bezdomnistosy wiktuałów, zaÅ‚atwiajÄ… siÄ™ rzeczy handlowe, przemysÅ‚owe, fa-milijne, miÅ‚osne i Å‚otrowskie, praży siÄ™ jadÅ‚o na Å›mierdzÄ…cych tÅ‚usz-czach, kaszlÄ… i plujÄ… suchotnicy, rodzÄ… siÄ™ dzieci i jÄ™czÄ… przeróżninieuleczalni wlokÄ…cy kajdany żywota.Te miejsca odrażajÄ…ce wzdy-chajÄ…, gdy siÄ™ przechodzi.A jedynym na to wszystko lekarstwemjest antysemityzm.A na wsi? Czyliż nie jest zjawiskiem pospolitym lokowanie dwurodzin z mnóstwem dzieci w jednej izbie, a raczej w jednym chlewiefolwarcznym, gdzie znajduje siÄ™ spiżarnia, odgrodzona deskami,z kupÄ… gnijÄ…cych ziemniaków i zbiorem żywnoÅ›ci, jak kapusta, bu-raki itd.? Robotnicy nieżonaci (fornale), tak zwani stoÅ‚ownicy, miÄ™sodostajÄ… tylko na Wielkanoc i Boże Narodzenie, a tÅ‚uszcz w strawieokraszonej stÄ™chÅ‚Ä… sÅ‚oninÄ…, czyli tzw.sadÅ‚em, w homeopatycznejdozie, gdyż przy wiÄ™kszej iloÅ›ci, z racji silnego odoru i smaku sadÅ‚a,strawa nie byÅ‚aby jadalnÄ….Specjalnego pomieszczenia dla siebie ciludzie nie majÄ….ZpiÄ… w stajniach i oborach pod żłobami, dziewczÄ™tazaÅ› w jednej jakiejÅ› izbie, nierzadko razem z kupÄ… mężczyzn.U żo-natych parobków w jednej izbie, wÅ›ród bÅ‚ota zalegajÄ…cego od Å›cianna wiosnÄ™, hodujÄ… siÄ™ razem dzieci i prosiÄ™ta.Zgromadzeni przyjmowali te wszystkie szczegóły w milczeniu,które nie wiedzieć co oznaczaÅ‚o.Tymczasem mówca wchodziÅ‚w fazÄ™, o jakiej marzyÅ‚.UczuÅ‚ w sobie jakby zarzucenie siÄ™ żelazne-go haka na czekajÄ…ce ogniwo i szarpniÄ™cie caÅ‚ej duszy na wysokośćzimnego mÄ™stwa.Wówczas dowodziÅ‚, że jakkolwiek tego rodzajuobjawy dzikoÅ›ci sÄ… rezultatem bardzo wielu przyczyn, to przecieżmajÄ… także jednÄ… - w obojÄ™tnoÅ›ci lekarzy.- Umiemy - mówiÅ‚ - pilnie tÄ™pić mikroby w sypialni bogacza,ale ze spokojem wyÅ‚Ä…czamy z zakresu naszego widzenia fakt prze-mieszkiwania dzieci pospoÅ‚u z prosiÄ™tami.Któryż z medykówtego wieku zajÄ…Å‚ siÄ™ higienÄ… hotelu Château-Rouge? Kto z nas tuw Warszawie wdaÅ‚ siÄ™ w to, jak mieszka rodzina żydowska naParysowie?65Stefan %7Å‚eromski- Co to ma być? - spytaÅ‚ prawie szeptem jakiÅ› gÅ‚os z gÅ‚Ä™bi sali.- Ce sont des flaki z olejem.- rzekÅ‚ blondyn o twarzy ApollinatrÄ…c swe binokle w rogowej oprawie.Judym sÅ‚yszaÅ‚ szyderczy ton i widziaÅ‚ zÅ‚e uÅ›miechy, ale brnÄ…Å‚dalej w swoim podnieceniu:- Czy nie jest naszym obowiÄ…zkiem szerzyć higienÄ™ tam, gdzienie tylko jej nie ma, ale gdzie panujÄ… stosunki tak okropne? Któżto ma czynić, jeÅ›li nie my? %7Å‚ycie nasze caÅ‚e skÅ‚ada siÄ™ z pasma po-Å›wiÄ™ceÅ„.WczesnÄ… mÅ‚odość spÄ™dzamy w trupiarni a caÅ‚ość wiekuw szpitalu.Praca nasza jest to walka ze Å›mierciÄ….Co może siÄ™ porów-nać z pracÄ… lekarza? Czy praca na roli, czy w fabryce, czy zajÄ™cieurzÄ™dnika, kupca, rzemieÅ›lnika, nawet żoÅ‚nierza? Każda myÅ›l tutaj,każdy krok, każdy czyn, musi być zwyciężaniem Å›lepych i strasz-nych siÅ‚ natury.Ze wszech stron, z oczu każdego chorego patrzyw nas zaraza i Å›mierć.Gdy zbliża siÄ™ cholera, gdy wszyscy ludzie tra-cÄ… rozsÄ…dek, zamykajÄ… w poÅ›piechu szachrajskie kramy swoje i ucie-kajÄ…, lekarz sam jeden idzie naprzeciwko tej niedoli kraju.Wówczasdopiero widać jak w lustrze, czym my jesteÅ›my.Wówczas sÅ‚uchajÄ…naszych rad, naszych zleceÅ„, postanowieÅ„ i rozkazów.Ale gdy mórprzemija; plemiÄ™ chlebożerne wraca do swego zgieÅ‚ku i urzÄ…dza siÄ™tak, jak z tym silniejszym w gromadzie dogodniej.Rola nasza siÄ™koÅ„czy.Idziemy miÄ™dzy tÅ‚um i zgadzamy siÄ™ z rozsÄ…dkiem stada
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tematy
IndexStefan Grot Rowecki Wspomnienia i notatki autobiograficzne
Stefan Zweig Niecierpliwoœć serca
Rowecki ''Grot'' Stefan Wspomnienia
Rowecki Grot Stefan Wspomnienia(1)
Chledowski Kazimierz Rzym ludzie odrodzenia
Bajorska Halina Ludzie Nocy(1)
ludzie pracy
zamiec zeromski
Roberts Nora 01 Bracia krwi
Peter Stearns Consumerism in World History, The Global Transformation of Desire (2006)