[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wspólne tym wszystkim nurtom psychologii spoÅ‚ecznej jest odrzucenie wszelkiego rodzaju determinizmu (np.biologicznego czy też intrapsychicznego) oraz chęć unikniÄ™cia wszelkiego rodzaju redukcji nomotetycznej.Redukcja nomotetyczna oznacza w psychologii tÅ‚umaczenie caÅ‚oÅ›ci zachowania ludzkiego w oparciu o jeden tylko typ czynników czy praw, np.w oparciu o uwarunkowania klasyczne czy wyuczone (behawioryzm) lub w oparciu o impulsy natury organicznej (psychoanaliza) W perspektywie psychologii spoÅ‚ecznej czÅ‚owiek jest widziany przede wszystkim jako istota spoÅ‚eczna, której zachowanie jest w głównej mierze uwarunkowane kontaktem z innymi ludźmi i wynika ze zdolnoÅ›ci do interpretowania i do uzgadniania wzajemnych oczekiwaÅ„ oraz wzorców postÄ™powania w ramach życia spoÅ‚ecznego.(tamże, s.5)Koncepcja tożsamoÅ›ci w psychoanalizie zwanej także psychodynamicznÄ… koncepcjÄ… czÅ‚owieka, obejmuje nurty i kierunki, które czÄ™sto zasadniczo różniÄ… siÄ™ miÄ™dzy sobÄ….WspólnÄ… im cechÄ… jest natomiast przekonanie, że rzeczywistość czÅ‚owieka a także jego zachowanie jest ksztaÅ‚towane poprzez wewnÄ™trzne siÅ‚y natury biologicznej, które z reguÅ‚y dziaÅ‚ajÄ… w sposób automatyczny, czyli nieÅ›wiadomy.NajważniejszÄ… i najbardziej rozpowszechnionÄ… spoÅ›ród koncepcji psychodynamicznych jest psychoanaliza Freuda.Freud interpretuje rzeczywistość czÅ‚owieka przede wszystkim w kategoriach konfliktu.W jego przekonaniu czÅ‚owiek jest bowiem zdominowany przez impulsy i popÄ™dy organiczne natury seksualnej oraz agresywnej.W stadium poczÄ…tkowym determinujÄ… one caÅ‚kowicie i bezpoÅ›rednio zachowanie dziecka.Taki stan nie jest jednak możliwy na dÅ‚uższÄ… metÄ™ z powodu rosnÄ…cych ograniczeÅ„, zakazów i wymogów pÅ‚ynÄ…cych ze Å›rodowiska zewnÄ™trznego.Spontaniczna akceptacja i bezpoÅ›rednie zaspokojenie impulsów organicznych musiaÅ‚oby z koniecznoÅ›ci prowadzić w tej sytuacji do konfliktu z otoczeniem, a w konsekwencji do ciÄ…gÅ‚ych stanów lÄ™kowych oraz poczucia winy.To z kolei stanowiÅ‚oby źródÅ‚o ciÄ…gÅ‚ych zagrożeÅ„ dla egzystencji czÅ‚owieka a czasem uniemożliwiaÅ‚oby możliwość przetrwania.(Dziewiecki, 1999, s 6).WspółczeÅ›nie, w ramach psychoanalizy spoÅ‚ecznej, problemem tożsamoÅ›ci zajÄ…Å‚ siÄ™ szczegółowo Erikson , interesujÄ…c siÄ™ zwÅ‚aszcza zagadnieniem ewolucji samoÅ›wiadomoÅ›ci czÅ‚owieka i stadiów zwiÄ…zanych z rozwojem jego tożsamoÅ›ci.WyodrÄ™bniÅ‚ on osiem faz w procesie formowania siÄ™ dojrzaÅ‚ej tożsamoÅ›ci.W przekonaniu Eriksona fazy te sÄ… zwiÄ…zane przede wszystkim z warunkami życia spoÅ‚ecznego i dlatego powinny być interpretowane jako fazy psychospoÅ‚eczne, a nie psycho-seksualne, jak to jest w teorii Freuda.Kategoria tożsamoÅ›ci wedÅ‚ug Eriksona, nie jest jednoznaczna z koncepcjÄ… siebie (samowiedzÄ…), funkcjonujÄ…cÄ… na poziomie Å›wiadomym.Autor wprowadza jeszcze inny wymiar, który opisuje jako styl syntezy ego, czyli jakość typu dziaÅ‚aÅ„, do jakich jego „ja” jest zdolne, okreÅ›lajÄ…cych jakość indywidualnej egzystencji.Wymiar ten funkcjonuje na poziomie nieÅ›wiadomym, jednak dostÄ™pny jest weryfikacji opartej na metodach psychoanalitycznych.Tożsamość ego w warstwie subiektywnej jest opisywane jako poczucie tożsamoÅ›ci.RozwiÄ…zujÄ…c kryzys normatywny, czÅ‚owiek musi uporać siÄ™ z zagrożeniami dotyczÄ…cymi poczucia tożsamoÅ›ci w trzech zakresach: ciÄ…gÅ‚oÅ›ci istnienia w czasie i przestrzeni, wewnÄ™trznej spójnoÅ›ci atrybutów (w tym jakoÅ›ci ego) oraz pewnoÅ›ci opartej na zgodnoÅ›ci miÄ™dzy tym, co wie o sobie i co wiedzÄ… o nim inni (Oleszkowicz, 1995, s.24).ProblematykÄ… rozwoju poczucia tożsamoÅ›ci zajmuje siÄ™ psychologia rozwojowa i wychowawcza, która wyodrÄ™bnia takie fazy jego ksztaÅ‚towania siÄ™, jak faza symbiozy, w której dziecko uzyskuje mgliste poczucie wÅ‚asnej egzystencji i faza separacji, w której zdobywa zdolność odróżniania siebie od matki.Wskazuje też, że w okresie dojrzewania mÅ‚odzież przechodzi fazÄ™ kryzysu tożsamoÅ›ci wyrażajÄ…cego siÄ™ w trudnoÅ›ci samookreÅ›lenia przez wybór wartoÅ›ci oferowanych przez spoÅ‚eczeÅ„stwo.IstniejÄ… różne koncepcje na temat czÅ‚owieka i natury ludzkiej, teorie osobowoÅ›ci i mechanizmów regulujÄ…cych zachowania jednostki, które sÄ… rozpatrywane przez odwoÅ‚anie siÄ™ do różnie definiowanego pojÄ™cia tożsamoÅ›ci jednostki.Zasadnicze znaczenie majÄ… tutaj subiektywne odczucia jednostki, które przyczyniajÄ… siÄ™ do tworzenia autodefinicji wyprowadzonych z osobistej refleksji.UÅ›wiadomienie lub Å›wiadomość siebie jest zasadniczym elementem przeważajÄ…cej liczby definicji tożsamoÅ›ci, które sÄ… zbiorem wyobrażeÅ„, sÄ…dów i przekonaÅ„, które jednostka konstruuje wobec samego siebie (BokszaÅ„ski, 1988, s.4).Problematyka tożsamoÅ›ci, jej spoÅ‚eczna geneza i funkcja jest także przedmiotem badaÅ„ nauk socjologicznych.Zdaniem socjologów „pojÄ™cie tożsamoÅ›ci jest zwiÄ…zane z procesem wywoÅ‚ywania ludzi do spoÅ‚ecznej egzystencji.PojÄ™cie tożsamoÅ›ci jednostki jest niezbÄ™dnym narzÄ™dziem pojÄ™ciowym w analizach sytuacji czÅ‚owieka w spoÅ‚eczeÅ„stwach współczesnych i próbach wyjaÅ›niania bÄ…dź zrozumienia fenomenów spoÅ‚ecznych naszych czasów.PojÄ™cie tożsamoÅ›ci umożliwia zrozumienie zachowania ludzi zwiÄ…zane z ich indywidualnoÅ›ciÄ…, miejscem w strukturze spoÅ‚ecznej i udziaÅ‚em w konfliktach (BokszaÅ„ski, 1989, s.6).Tożsamość jest także definiowana jako zespół wyobrażeÅ„, uczuć, sÄ…dów, wspomnieÅ„ i projekcji podmiotu, które odnosi on do siebie.W poczuciu tożsamoÅ›ci mieszczÄ… siÄ™ takie skÅ‚adniki, jak: samoÅ›wiadomość jednostki, Å›wiadomość kontynuacji pozostawania sobÄ… w zmieniajÄ…cych siÄ™ warunkach życia, Å›wiadomość uczestnictwa podmiotu w grupach spoÅ‚ecznych, koncepcja siebie, zdolność do porównaÅ„ interpersonalnych lub grupowych.Zdaniem socjologów pojÄ™cie tożsamoÅ›ci zawiera przede wszystkim ideÄ™ kontynuacji pewnych cech czÅ‚owieka, zdolnoÅ›ci do bycia kimÅ›- kto jest tożsamy z sobÄ… w przeszÅ‚oÅ›ci, jest wyraz zarówno identyfikacji jak i identyzacji (Wujek, 1996, s.77).W oparciu o powyższy, skrótowy przeglÄ…d podstawowych koncepcji tożsamoÅ›ci , można pokusić siÄ™ o stwierdzenie, że tożsamość ludzka jest zjawiskiem zÅ‚ożonym i bogatym w swej strukturze i treÅ›ci.Różnorodność i rozbieżnoÅ›ci istniejÄ…ce na temat ludzkiej tożsamoÅ›ci sÄ… zarówno rezultatem zÅ‚ożonoÅ›ci tego zjawiska, jak również odmiennoÅ›ci zaÅ‚ożeÅ„ antropologicznych, charakterystycznych dla poszczególnych kierunków psychologicznych.Trzeba podkreÅ›lić, że każda z omawianych tutaj koncepcji tożsamoÅ›ci, wnosi pewien specyficzny i cenny wkÅ‚ad w wyjaÅ›nienie i opisanie omawianego zagadnieniaBIBLIOGRAFIA:1.Oleszkowicz A.„Kryzys mÅ‚odzieÅ„czy- istota i przebieg”, WrocÅ‚aw 1995;2.SzymaÅ„ski M.„Tożsamość kulturowa mÅ‚odych Polaków a zjednoczenieEuropy”, Warszawa 1993;3.Szwed R.„Ontologiczne podstawy koncepcji tożsamoÅ›ci”, StudiaSocjologiczne nr2, 1999;4.Zakorzenienie nr 1/1998, Tożsamość-”Manifest etnopluralistyczny”http://www.most.org.pl/zakorzenienie/index.htm5.Dziewiecki M.http://szydlowiec.szkoly.edu.pl./mardzie/text/tożsamos.html6.BokszaÅ„ski Z.„Tożsamość jednostki”, Kultura i spoÅ‚eczeÅ„stwo nr 2, 1988;7.Wujek T.Red.„Wprowadzenie do andragogiki”, Warszawa 1996;8.SzpociÅ„ski A., Tożsamość narodowa w perspektywie kulturalistycznej,www.orw.poznan.pl/orw/Archiwum/001019/index/html [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl
  •