[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wtedy bogactwo (bycie bogatym) wchodzi w skład69 struktury ja , lokując się pośród autotelicznych, nieprzynoszących oso-bistych korzyści standardów wartości.Ponieważ mamy tutaj do czynieniaz przydaniem godnościowego znaczenia wzorcom zachowania przyno-szącego korzyści, nazwijmy je wartościami instrumentalnymi .Powstająna skutek działania dwóch współzależnych czynników:1.Psychologicznego, gdy przez otoczenie społeczne człowiek jest oce-niany godnościowo za zachowanie przynoszące mu korzyści lub polegającena gromadzeniu dóbr materialnych (w rodzaju: jesteś dobrym dzieckiem,jesteś wiele wart jako człowiek).Im więcej ma dóbr i korzyści, tym więcejjest wart , tym jest godniejszy.2.Społecznego, gdy zinstytucjonalizują się w kulturze (podkultu-rze) wzorce zachowania i kryteria jego oceny pozwalające godnościowooceniać człowieka wedle sprawności w osiąganiu korzyści i materialnejzasobności.Przypomina się rada starego człowieka dana młodemu archi-tektowi, który zza żelaznej kurtyny przyjechał kiedyś do Austrii robićtam karierę: Pamiętaj chłopcze, że tutaj, jeśli ty masz w kieszeni 10 000szylingów, a ktoś drugi ma puste kieszenie, to ty jesteś od niego mądrzej-szy o 10 000 szylingów .Zdawałoby się, że człowiek gromadzący wymyślnymi sposobamipieniądze niewiele różni się od małpy gromadzącej żetony do automatuwydającego banany.Dzięki sprawniejszemu od zwierzęcia operowaniupojęciami może on robić to lepiej i z większą perspektywą czasową.%7ładnamałpa nie wymyśli jednak samej siebie jako małpy-posiadającej-dużo--żetonów , co generuje nową, samoistną motywację do ich gromadzenia.Gromadzenie pieniędzy przez człowieka, u którego w strukturze ja ulo-kowało się bogactwo jako przymiot własny, jego aktywność skierowanana bogacenie się nie wygaśnie nawet wówczas, gdy człowiek ten zgro-madzi tak dużo pieniędzy, że ma zabezpieczony dostatek do końca życia.Powstawanie i internalizacja instrumentalnych wartości godnościowychjest zjawiskiem często spotykanym.Nie zaburza to wpływu autotelicz-nych wartości moralnych na zachowanie tylko wtedy, jeśli instrumentalnewartości godnościowe spełniają następujące warunki:" nie zajmują najważniejszych miejsc w hierarchii wartości, wypierającz nich wartości moralne,70 " nie wchodzą w konflikt z powszechnie przyjętymi wartościami moral-nymi i przypisanymi im normami.Nietrudno zgadnąć, że warunki te często nie są spełnione.Wartościinstrumentalne prawie automatycznie zamieniają sytuacje pokusy na dyle-maty godnościowe i zaburzają moralną regulację zachowania nieumiejęt-nością odróżniania sytuacji pokusy od dylematu godnościowego.Wezmyprosty przykład.Biznesmen o liberalnych, demokratycznych poglądachbez odrazy handluje bronią z jakimś okrutnym afrykańskim dyktatorem,mającym na sumieniu tysiące ludzi.Sytuacja nie jest dla niego pokusą, leczdylematem godnościowym, wyborem pomiędzy dwiema godnościowymidefinicjami siebie: Jestem demokratą i porządnym człowiekiem oraz Jestem tyle wart, ile mam sukcesów i pieniędzy na koncie .Odrzuceniekorzystnej transakcji, by móc zachować wierność osobiście cenionym war-tościom, wywołuje dysonans godnościowy, jest okazaniem słabości i na-raża go w oczach własnych i otoczenia na miano mięczaka niezdolnegodo prowadzenia poważnych interesów.W kręgu jego znajomych, kolegówi przyjaciół łatwo pozyskać społeczną aprobatę dla zawarcia wyjątkowokorzystnej transakcji kosztem wierności wartościom interes to interes,mawiają znajomi, trzeba odłożyć na bok osobiste sentymenty.2.4.Hierarchia wartościSystem zinternalizowanych wartości godnościowych to kilkanaścieprzymiotów własnych uporządkowanych na skali od najbardziej do naj-mniej znaczących.Przymioty te rodzą się głównie z wartości moralnychw trakcie ich internalizacji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tematy
IndexMarek Grzybowski, Janusz Tomaszewski red.nauk. Logistyka, komunikacja, bezpieczeństwo. Wybrane problemy
Bankowicz Bożena i Marek Dudek Antoni Leksykon historii XX wieku
Chodakiewicz Marek Jan Po Zagładzie. Stosunki polsko żydowskie 1944 1947
Marek Krajewski, Mariusz Czubaj 2009 Róże cmentarne
Huberath Marek S Ostatni, ktorzy wyszli z raju
63 6239
Buzan Tony Podręcznik szybkiego czytania
Grzech milosierdzia Adams Richards David
Verne Juliusz Sfinks lodowy
Chris Morgan Jones An Agent of Deceit (CWA Steel L