[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.in.na skutek podejrzeń o szpiegostwo na rzecz Niemców, bandytyzm czy komunizm.Można przyjąć, iż wszyscy ocaleni cierpieli z powodu antysemityzmu, który w wydaniu hitlerowskim stał się ludobójczy, i dlatego po wojnie przynajmniej część Żydów atakowała każdego, kto wyrażałjakiekolwiek poglądy antysemickie.Wreszcie1 M.Ostro, The last deportation [w:] Memorial Book Szydłowiec, red.B.Kagan, New York 1989, s.239.67wydaje się, że niektórzy z ocalonych oskarżali o Holocaust wszystkich polskich gojów, a w szczególności działaczy prawicowych, konserwatywnych i katolickich2.Po wkroczeniu Armii Czerwonej pojawiły się poważne rozbieżności w ocenie zachowania części Polaków w stosunku do zbiegów żydowskich podczas okupacji.W wielu wypadkach Żydzi szukali pomocy sowieckich i polskich władz komunistycznych, aby doprowadzić do ukarania winnych3.Jak stwierdza Alina Cała, „najbardziej dramatyczne lub konfliktowe sprawy między Żydami a Polakami znalazły odbicie w interwencjach podejmowanych przez Wydział Prawny CKŻP, w którym pełnili dyżury żydowscy prawnicy.W pierwszym rzędzie dotyczyły one kolaborantów, którzy w czasie okupacji brali czynny udział w zagładzie, denuncjując lub mordując Żydów.Na podstawie pisemnych doniesień żydowskich lub nieżydowskich świadków kierowano je do sądów lub UBP.Pierwsze procesy odbyły się w 1944r.w Lublinie, a ich liczba nie była mała”4.Niektórzy Żydzi brali jednak sprawiedliwość w swoje ręce.Podczas wojny Polacy zabijani byli za ich rzekomą kolaborację z hitlerowcami przez mścicieli żydowskich, którzy również później kontynuowali swoje „ekspedycje karne”5.Jak stwierdził świadek żydowski z okolic Białegostoku, 2 Zob.M.J.Chodakiewicz, Żydzi i Polacy.1918 -1955.Współistnienie.Zagłada, Komunizm, Warszawa 2001; idem, Dialektyka cudzego nieszczęścia.Teoria i praktyka polityki PPR w stosunku do Żydów w okresie II wojny światowej w świetle dokumentów i badań naukowych [w:] Tajne oblicze GL-AL i PPR.Dokumenty, 1942-1945, t.2, red.M.J.Chodakiewicz, P.Gontarczyk, L.Żebrowski, Warszawa 1999, s.21-42; idem.Narodowe., s.113-118.3 Na przykład w Warszawie Frydzia Baldinger, znana również jako Sława Szymańska, złożyła donos komunistom na Tadeusza Zawadę, który rzekomo wydał hitlerowcom jej matkę i siostrę.Po wojnie Baldinger znalazła Zawadę w Lublinie, gdzie służył w randze kapitana w „ludowym” Wojsku Polskim.Nie wiadomo, czy działania Baidinger doprowadziły do aresztowania Zawady.Wspominała, że po spotkaniu z nim mężczyzna ją nastraszył, więc „uciekłam z Lublina, ciesząc się, że ratuję życie”.D.Armstrong, Mosaic.A Chronicle of Five Generations, Sydney 1998, s.343--344, 352-353.W Jędrzejowie rzekomy denuncjator Żydów o nazwisku Gajos nie wyraził żadnej skruchy, kiedy spotkał się z przyjaciółką i wybawicielką ofiar Tolą Grzybowiczówną-Leszczyńską, ale później zaczął się ukrywać i był nawet podejrzewany o nieudaną próbę zamordowania Toli.Gajos zapewne nie Został ukarany.S.R.Katowska, Uciekać, aby żyć., s.231, 233.4 A.Cała, Mniejszość żydowska., s.259.5 Na temat mścicieli żydowskich, którzy działali już podczas okupacji niemieckiej zob.M.Hillel, Le Massacre des survivants., s.151; H.Werner, Fighting Back.A Memoir of Jewish Resistance in World War II, New York 1992, s.167-169, 178-179; The Community of Siemiatych, red.E.Tash (Tur-Shalom), Tel Aviv 1965, s.XII-XIII.Czasami mściciele żydowscy nieświadomie ściśle współpracowali z niepodległościowcami.Na przykład według doniesień niepodległościow-68Żydzi „pracowali w UB, który był organizacją ratującą dzieci żydowskie przed Polakami.Karali oni gojów, o których wiedziano, że zabijali Żydów przed wyzwoleniem i po wyzwoleniu”6.Wydaje się, iż komunistyczne siły bezpieczeństwa zachęcały Żydów do współpracy w zamian za ochronę i pomoc.Poza tym, żydowscy członkowie komunistycznych oddziałów partyzanckich wraz ze swoimi nieżydowskimi towarzyszami wstępowali do sowieckich siłbezpieczeństwa i prześladowali niepodległościowców.Była to kontynuacja walki rozpoczętej pod okupacją niemiecką, która zakończyła się klęską antykomunistów.Wreszcie, wydaje się iż pewna liczba Żydów napadała i rabowała Polaków (zjawisko to będzie omawiane w kolejnym rozdziale).Wszystko to działo się w okresie, gdy komuniści przeprowadzali intensywną rekrutację do aparatu władzy, przyjmując również pewną liczbę Żydów.Wielu z nich żywiło przekonanie, że komunizm był jedyną alternatywą dla „faszyzmu”.Jedna z takich osób wspominała, iż wraz ze znajomymi do wstąpienia do partii komunistycznej skłoniły ją „osobiste przeżycia okupacyjne, niewypalone do końca ideały młodości i nade wszystko dążenie [.], by faszyzm nigdy więcej nie mógł się odrodzić”7.Marcel Reich-Ranicki zapisał się do partii i UB z wdzięczności do Sowietów za uratowanie mu życia, z powodu wiary w komunizm i przekonania, że jedynie ta władza była w stanie utrzymać porządek w Polsce, skoro miała poparcie Stalina i Zachodu8.Według lewicowych syjonistów poparcie dla komunistów cementowało związki, które zostały nawiązane już podczas okupacji niemieckiej9.Icchak Cukierman, na przykład, korzystałców podczas okupacji niemieckiej, w marcu 1944 r., grupa uderzeniowa NSZ wykonała wyrok na kolaborancie Pazdruku z Winowa w powiecie kraśnickim.„Komuniści podejrzewali, że informowałon policję o ruchach band żydowskich.Z tego powodu już zeszłej jesieni Żydzi porwali go i usiłowali go zabić w lesie, ale mimo ran udało mu się zbiec i ukryć.Kilka dni temu zabili go ludzie«Sosny» [.].Było to łatwe, gdyż Pazdruk ukrywał się tylko przed Żydami i komunistami”.APLublin, NSZ 47 Pismo „Warmińskiego” do Komendy Okręgu NSZ, 23 III 1944r.Kolaboranci stanowili często takie samo zagrożenie dla niepodległościowców, jak i dla ukrywających się Żydów.6 Ch.Fuks, The Battle for Life.Memories from the time of the Holocaust [w:] Stawiski.Sefer yizkor; Stawiski Memorial Book, red.I.Rubin, Tel Aviv 1973.7 A.Zawadzka-Wetz, Refleksje., s.40.8 M.Reich-Ranicki, Moje życie.Warszawa 2000.9 Po zbadaniu konspiracyjnej prasy żydowskiej publikowanej w getcie warszawskim Teresa Prekerowa (The Jewish Underground and the Polish Underground [w:] Polin.Studies in Polish Jewry, t.9: Poles, Jews, Socialists.The Failure of an Ideal, London 1996, s.151-153) odnotowała istnienie silnych sentymentów prosowieckich wśród niektórych frakcji syjonistycznych.Syjoniści 69z ochrony Armii Krajowej po upadku Powstania Warszawskiego, a swój los połączył z jej wrogami i władzami komunistycznymi wprowadzonymi przez Sowietów: „W tamtych [pierwszych] tygodniach [po wkroczeniu Sowietów] w Grodzisku odgrywaliśmy bardzo istotną funkcję dla AL.Była to historyczna szansa spłacenia naszego długu wobec nich.Umożliwiliśmy im kontakt z Lublinem [i rządem komunistycznym]: wysłaliśmy do Lublina dwie osoby, Kazika [Simcha Rotem (Ratajzer)] i Irkę Gelblum, które się tam przedostały.Wspomogliśmy alowców finansowo.Umieściliśmy ich na liście tych, których wspieraliśmy.Zrobiliśmy dla nich wszystko, co mogliśmy.Myślę, że był to nasz obowiązek moralny wobec nich, i doceniali to, i, dzięki temu, wiele naszych krzywd zostało naprawionych po wojnie, dlatego że pamiętali, co dla nich zrobiliśmy.Nasi wysłannicy dotarli do Lublina i nawiązali kontakt z AL, która była rozgromiona i bezsilna.Wtedy komuniści rządzili w Lublinie, ale pod okupacją niemiecką mordowano ich i okrutnie karano.Komunistyczna Polska już istniała, ale Rosjanie nie pomogli Warszawie i zostawili powstańców na pastwę losu.Znaliśmy wieloletnią «wielką miłość» Polaków do komunistów, była więc to ich «wdzięczność» [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl