[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.mistrza, abysiÄ™ poddaÅ‚ zarówno z królem polskim sÄ…dowi króla rzymskiego.Przecież rozejm do d.13lipca nastÄ™pujÄ…cego roku zawarty zostaÅ‚ [ io a t i d z a ilii].Ale mistrz wielki nieufny i podejrzliwy, bo czujÄ…c siÄ™ sÅ‚abym, zażądaÅ‚ jeszcze zarÄ™-czeÅ„ od JagieÅ‚Å‚y, że przyjmuje nowe zawieszenie broni i zdaje siÄ™ na sÄ…d króla rzymskiego.W obozie pod Bęóinem, król i Witold potwieróili nowy rozejm, za którego dochowa-nie rÄ™czyli także arcybiskup gnieznieÅ„ski, krakowski i pÅ‚ocki biskupi [ lo o a t iit o t o i a illa a i o i a ti o a o i ].Wojska odstÄ…piÅ‚y od granic, a mistrz zmuszony opÅ‚acić najemnego żoÅ‚nierza, musiaÅ‚też powiÄ™kszyć i tak ogromne w Prusiech podatki i opÅ‚aty.Król rzymski odÅ‚ożyÅ‚ sÄ…dswój do nastÄ™pujÄ…cego roku, za zgodÄ… stron obu, usiÅ‚ujÄ…c postrachem wytargować co naKrzyżakach.Wmieszanie siÄ™ do spraw tatarskich Witolda, a najbaróiej osaóenie ostatniego cha-na na stolicy, przewagÄ™ Litwy w tej stronie utwieróiÅ‚o.OdtÄ…d Tatarowie coraz baróiejzwracać siÄ™ poczÄ™li ku Litwie i wiernemi jej sprzymierzeÅ„cami zostali.Część Tatar¹p ²za Dniestrem bÄ™dÄ…ca podlegaÅ‚a W.Ks.Litewskiemu, majÄ…c od niego pozwolenie ko-czowania i pastwisk okoÅ‚o ujÅ›cia Dniepru i Dniestru; inni wszakże za Dnieprem kuDonowi żyjÄ…cy, dla bliskoÅ›ci Nohajców, Kipczaków nie podlegali Litwie.Tych podbiÅ‚Haói-Gerej uroóony w Trokach i wychowany w Litwie, którego Witold na Perekop-skiem chaÅ„stwie osaóiÅ‚, i z podbitemi razem wspieraÅ‚ LitwÄ™.Litwa potężniej coraz kumorzu Czarnemu rozciÄ…gaÅ‚a siÄ™.Tu port litewski Haói-Bej znajdowaÅ‚ siÄ™, skÄ…d nierazdo Konstantynopola statki zbożem Å‚adowane wychoóiÅ‚y.Litwa od Tatar miaÅ‚a zamkiu Dniepru: Kremienczug, Upsk, Hierbedejów-róg, Missuryn, Koczkos, TawaÅ„, BarhuÅ„,TiahyÅ„ (Bender) i Oczaków.W nich opieraÅ‚a siÄ™ niepodlegÅ‚ym ordom, za doÅ„skiemi¹p ² ata (daw.)  óiÅ› popr.forma D.lm: Tatrów.ze i nacy raszews i Litwa za Witolda 123 wody koczujÄ…cym.Za czasów Witolda, skÅ‚adem handlu wschodniego byÅ‚a Kaffa, skÄ…dszÅ‚y karawany kupieckie przez Perekop do Tawania, do K3owa i dalej.W Tawaniu byÅ‚a komora, gmach murowany z kamienia, góie odbierano cÅ‚o od to-warów w imieniu Witolda i karÄ™ pieniężnÄ… od Tatar, oskarżonych o wystÄ™pki, zwanÄ…i two.KomorÄ™ tÄ™ zwano: a i Witoldow , może na poÅ›miech poganom, że ichtam dobrze celnicy oóierali i parzyli jak w Å‚azni.W tych czasach kiedy Tatarów, jakwszystkich prawie sÄ…siadów, óielnie trzymaÅ‚ na woóy Witold, majÄ…c po sobie chanówtatarskich, gdy ziemie mięóy Dnieprem dolnym a Bohem i obu InguÅ‚ami byÅ‚y wolne odnapaÅ›ci, Å›lachta litewska i polska osiadaÅ‚a tam, pózniej przez swobodniejszÄ… óicz wypar-ta.Witold zbudowaÅ‚ byÅ‚ dwa mosty na dolnym Bohu i zajmowaÅ‚ siÄ™ ożywieniem stepu,który wraz z nim obumarÅ‚, przechoóÄ…c powoli, po panowaniu Kazimierza JagielloÅ„czykajuż, we wÅ‚adanie tatarskie.W tym roku lub nieco wczeÅ›niej, gdyż kroniki nasze zaraz to po napaóie na K3ewkÅ‚adnÄ…, Edyga stary wóó wysÅ‚aÅ‚ do Witolda, proszÄ…c o pokój, posłów z darami, trzemawielbÅ‚Ä…dy pokrytemi suknem szkarÅ‚atnem i dwuóiestÄ… kilkÄ… koÅ„mi.List jego peÅ‚en byÅ‚wschodniej barwy. Książę mocny!  pisaÅ‚ Edyga  pracujÄ…c na sÅ‚awÄ™ i imiÄ™ gÅ‚oÅ›ne,dożyliÅ›my oba póznego wieku; resztÄ™ życia czas nam spęóić spokojnie.Krew, którÄ…Å›mywalczÄ…c z sobÄ… wyleli, wsiÄ™kÅ‚a w ziemiÄ™ gÅ‚Ä™boko, sÅ‚owa kłótni naszych wiatr porozwiewaÅ‚,pÅ‚omieÅ„ wojny serca nasze z gniewu oczyÅ›ciÅ‚, a wody pÅ‚omieÅ„ zgasiÅ‚y.Witold zgoóiÅ‚ siÄ™ na zawarcie pokoju i uczciwie przyjÄ™tych posłów nazad odpuÅ›ciÅ‚.Wielkie, pisze Wapowski, byÅ‚o wówczas imiÄ™ Witolda u narodów postronnych, Å›wiet-noÅ›ciÄ… i chwaÅ‚Ä… rycerskich przewag nabyte.PanowaÅ‚ bowiem ze Å›wietnÄ… sÅ‚awÄ… nad caÅ‚Ä…SarmacjÄ… europejskÄ…; rzÄ…dy Litwy od rzeki Bugu pÅ‚ynÄ…cego u granic Polski, do rzek Uhryi Oki gÅ‚oÅ›nych w Moskwie i Rusi, wyżej zródeÅ‚ Donu w Azji toczÄ…cych swoje nurty, donajdalszych kraÅ„ców posunÄ…Å‚.1420Spoóiewany wyrok cesarski w sprawie Zakonu z PolskÄ… i LitwÄ… w roku tym ogÅ‚oszonyzostaÅ‚ i okazaÅ‚ siÄ™ caÅ‚kiem stronniczym dla Krzyżaków.PosÅ‚owie polscy i litewscy, pru-scy, legaci papiescy, arcybiskup Mediolanu oczekiwali na cesarza we WrocÅ‚awiu.WyrokogÅ‚oszony wprÄ™dce, co do Litwy zawieraÅ‚ potwieróenie traktatu toruÅ„skiego, z zacho-waniem dla Zakonu kraju mięóy Niemnem dolnym a granicÄ… dawnÄ… %7Å‚muói, od morzado ujÅ›cia w Niemen rzeczuÅ‚ki Rodawy.Litwie zostawaÅ‚a %7Å‚mudz za lewym brzegiem Ro-dawy, a za lewym Niemna liniÄ… prostÄ… od ujÅ›cia do Sudawii i miejsca Gewken; ale do życiatylko Witolda i króla polskiego.W krajach tych nowych zamków wznosić wzbroniono.Nie lepszem byÅ‚o rozstrzygnienie sporu z PolskÄ…; o czem gdy wieść przyszÅ‚a do króla,bawiÄ…cego w Litwie, mocno siÄ™ tem zmartwiÅ‚, że ledwie Witold Êîasunek potrafiÅ‚ uwa-gami swemi rozpęóić.Za jego poradÄ…, wysÅ‚ani zaraz z protestacjÄ… i żaÅ‚obÄ… posÅ‚owie docesarza, Zbigniew OleÅ›nicki znany z popÄ™dliwoÅ›ci i gwaÅ‚townoÅ›ci charakteru, i sekre-tarz Witolda niejaki Cebulka, Polak herbu Cielepele (czyli PieÅ„).PosÅ‚aÅ„cy ci tak ostrostawili siÄ™ cesarzowi, że gdyby nie przytomni¹p ³ biskupi, cesarz byÅ‚by ich kazaÅ‚ oknempowyrzucać lub w Odrze potopić, jak powiadaÅ‚.Zagrozili mu wojnÄ…, zagrozili przymie-rzem z pogany, do którego zmuszeni być mogli, u nich szukajÄ…c pomocy dla oóyskaniaswej wÅ‚asnoÅ›ci.Wapowski mowy OleÅ›nickiego przed cesarzem i MikoÅ‚aja Cebulki przywoói; ostat-ni nie powtarzajÄ…c wyrzutów, jakie uczyniÅ‚ Zbigniew, dodaÅ‚ tylko od Witolda:  Gdy ciÄ™,cesarzu, los wyniósÅ‚ na takie wysokie w Å›wiecie dostojeÅ„stwo, óiwi to niezmiernie panamego w.ks.litewsk., że jego z bratem królem polskim, z óieóictwa ich przodków wyzućzamierzyÅ‚eÅ› pod pozorem przyjazni, nie mogÄ…c tego dokazać orężem.Nie pomny ani naprzymierza, ani na przyjazÅ„, ani na goÅ›cinność, ani na przysiÄ™gÄ™, ani na Boga Najwyższe-go, którego imienia tylekroć na próżno wzywaÅ‚eÅ›, haniebnie Å‚amiesz i gwaÅ‚cisz obietniceswoje, tak czÄ™sto obu panujÄ…cym powtarzane.WióÄ…c Witold tak niestateczny i zmiennytwój umysÅ‚, woli mieć ciÄ™ jawnym wrogiem niż zmyÅ›lonym i wÄ…tpliwym przyjacielem,gdyż tÄ… niepewnÄ… i chwiejÄ…cÄ… siÄ™ przyjazniÄ…, wiÄ™cej jemu i bratu jego WÅ‚adysÅ‚awowi za-szkoóić usiÅ‚owaÅ‚eÅ›, niż kiedykolwiek wstÄ™pnym bojem zaszkoóić byÅ› mógÅ‚.OdsyÅ‚a ci¹p ³ z to (daw.)  tu: obecny przy czymÅ›.ze i nacy raszews i Litwa za Witolda 124 wiÄ™c Witold twoje przymierza, wraca twojÄ™ przyjazÅ„: raóić sobie wÅ‚asnym rozumem bÄ™-óiemy, aby Rzeczpospolita Polska i Litwa od zdradliwych wrogów i udanych przyjaciółnie poniosÅ‚a uszczerbku.Zygmunt w popÄ™dliwym pomiarkowawszy siÄ™ gniewie, obiecaÅ‚ wreszcie przysÅ‚ać po-słów dla ukÅ‚adów [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl
  •