[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.(Jakkolwiek by liczyć, historyk deuteronomiczny pracował nad tym tekstem dopiero wtedy, gdy J i Ezostały już połączone.) Wzmianki w J i E wskazują na to, że informacja ta była znana obu zródłom.(Zauważmy jednak, że wzmianka w E została sformułowana z użyciem innych słów.) To, co tutajmamy, to powtarzające się obrazy i terminy oraz wyrazny związek między tymi dwoma przypadkami.VI.Podobieństwo techniki literackiejKolejnym świadectwem jedności tego dzieła jest podobieństwo techniki literackiej użytej wposzczególnych opowiadaniach tego zbioru.Po pierwsze, w większości tych tekstów mamy doczynienia z grą słów  paronomazją.J pełne jest różnego rodzaju kalamburów, włącznie zkalamburami aliteracyjnymi, takimi jak te w przepowiedni dla Rebeki (Rdz 25, 23-24):Mamy również grę słów odnoszącą się do treści opowiadania, tak jak wtedy, gdy po trzykrotnymużyciu rdzenia jcr (kształtować) w opowiadaniu o stworzeniu świata i ludzi mówi się, że  wszelkie skłonności (jecer) ich i myśli serca ich były tylko złe po wszystkie dni , co wprowadza nas doopowiadania o potopie (Rdz 6, 5).A także grę słów w odniesieniu do nazw pojawiających się w danymopowiadaniu: z Edenu wypływa rzeka Gichon, a Bóg mówi do węża:  na brzuchu (gechoneka) twoimczołgać się będziesz.Albo aluzyjną grę słów, jak sześciokrotne pojawienie się rdzenia rhb, który jestrdzeniem imienia Roboama, pierwszego króla oddzielonego królestwa południowego, podczas gdy wE ten rdzeń nie pojawia się ani razu.Takie formy paronomazji pojawiają się również w innych tekstach tej grupy.W Księdze SędziówAbimelek przebywający w Sychem niesie gałąz na ramieniu: szikmo (Sdz 9, 48), a o wrogach Izraelamówi się, że są:W Pierwszej Księdze Samuela mamy dobrze znane przypadki gry słów w stosunku do imienia Saula wopowiadaniu o narodzinach Samuela: (1 Sm 1, 27.28).Uważa się powszechnie,że pierwotnie było to opowiadanie o narodzinach Saula, ale wcale nie musiało tak być.Proleptycznawzmianka o Saulu była po prostu niezłym kalamburem dla tych, którzy wiedzieli, że Saul się pojawi,tak jak wiedzieli o Roboamie.Brak litery mem w tym rdzeniu nie będzie stanowił wielkiego problemu,kiedy przypomnimy sobie, że w tej samej grupie tekstów mamy imię Noego wywiedzione ze słów(Rdz 5, 29).Kalambur nie musi bazować na etymologii (tak jak nie czyni tego zpewnością w przypadku ).Takie kalambury znajdujemy również w historii dworskiej.Zaraz po zakończeniu rebelii AbszalomaDawid  przychodzi w pokoju  po hebrajsku b' balwm, co jest grą słów w stosunku do imieniaAbszaloma: 'balwm (2 Sm 19, 25).W tym samym rozdziale mamy kalambur z użyciem przestawionychliter: ( I wszedł Joab  19, 6).Romans Dawida z Batszebą zaczyna się od tego, żeDawid widzi myjącą się Batszebę.Potem, kiedy chce, aby Uriasz poszedł do domu i przespał się zeswoją żoną, każe mu iść do domu i umyć stopy.Z kolei Abigajil otwarcie bawi się imieniem swojegomęża Nabala (czyli  głupca ), mówiąc, że  głupota jest przy nim (1 Sm 25, 25).Jednocześnie mówisię, że przyniosła bukłaki z winem (25, 18), a hebrajskie słowo oznaczające  bukłak to nebel.To prawda, że gra słów jest środkiem literackim używanym w wielu fragmentach prozy i poezjibiblijnej, istnieje jednak kilka powodów, dla których musimy uznać ją za dowód w naszej sprawie.Popierwsze obecność różnego rodzaju kalamburów w tak wielu tekstach tej grupy jest jeszcze jednącechą wspólną.Po drugie kalambury służą czasem jako ogniwa łączące te teksty.I tak, na przykład,nasza opowieść rozpoczyna się grą słów w stosunku do nazwy rzeki Gichon, na koniec zaś trzykrotniewspomina o tym, że Salomon został królem właśnie w Gichon (1 Krl 1, 33.38.45).Po trzecie gra stówdotyczy czasem tych samych terminów, które  jak zauważyliśmy powtarzają się w tej grupie tekstów:nabal, rachas.To ważne, ponieważ wynika z tego, że mamy tu do czynienia ze świadomym wyboremautora.Zwróćmy uwagę, że termin oznaczający przyćmiony wzrok starego człowieka (hebrajski rdzeńkhh) pojawia się trzykrotnie w tej grupie.Za trzecim razem, po informacji, że oczy Helego byłyprzyćmione (khh), Bóg krytykuje Helego, że nie  powstrzymał on swoich synów przed popełnieniemzbrodni (1 Sm 3, 13).Słowo oznaczające  powstrzymanie to hebrajski rdzeń khh  gra słów wstosunku do przyćmionych oczu Helego.Kalambury tworzone dla tych samych terminów, którepowtarzają się w tym zbiorze tekstów, dowodzą istnienia autora, który posługuje się nimi świadomiedla osiągnięcia pewnego celu literackiego.Fakt, że pojawiają się one nieproporcjonalnie często w tymzbiorze, nie jest po prostu dziełem przypadku.Mamy tu również inne przypadki użycia podobnej techniki literackiej.Jak już mówiłem weWprowadzeniu, J pełne jest ironii.Jakub przywłaszcza sobie pierworództwo swojego brata, a potemLaban oszukuje go w sprawie Racheli, tłumacząc, że nie ma zwyczaju w Izraelu wydawania za mążmłodszej córki przed pierworodną [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl
  •