[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Obowiązywanie prawa wskazuje na jego charakter prawny, zaś przestrzeganie go na to, czy faktycznie funkcjonujeono w życiu społecznym.Zawodność tego funkcjonowania powodujekonieczność wymuszania  zachowania zgodnego z ustanowionym porządkiem"**.Wymuszanie następuje poprzez stosowanie przymusuprawnego, w różnym zakresie tożsamym z sankcją prawną.Od początków istnienia prawa stanowionego sankcje prawne są uznawane za dolegliwość narzuconą przymusem prawnym, objawiającym siębezpośrednio przymusem fizycznym i/albo pośrednio przymusem psychicznym.Zmieniał się wszakże w dziejach prawa stanowionego charakter sankcji prawnych.W społeczeństwach pierwotnych sankcje prawne, głównie samopomoc lub ostracyzm, zabezpieczały przymus społecz-ży do kompetencji państwa administrującego za pomocą przymusuprawnego.Zmieniały się też poglądy filozofów prawa dotyczące sankcji prawnej.Filozofowie starożytni - Platon, Arystoteles, stoicy - większe znaczenie przypisywali prawemu rozumowi (recta ratio) niż sankcji prawnej.W kulturach prawnych judaizmu, chrześcijaństwa, islamu sankcjareligijna wyraznie dominuje nad sankcją prawną.Kultury prawne hinduizmu, buddyzmu i konfucjanizmu natomiast przedkładają sankcjemoralne ponad sankcje prawne.W kulturach prawnych Zachodu, postuleciach przeceniania znaczenia sankcji prawnej, współcześnie jej rolajest już pomniejszana.Według anarchizmu i marksizmu możliwe byłobynawet całkowite wyeliminowanie przymusu prawnego i zastąpienie goprzymusem moralnym.Przymus prawny, jako rezultat związku prawa z państwem, uznawany jest przez większość koncepcji prawa za główną jego cechę, odróżniającą je od innych rodzajów norm.Prawo sankcjonuje przymus prawny,szczególnie przymus fizyczny, realizowany przez państwo.Istnieją jednak koncepcje utrzymujące skrajny pogląd, że przymus prawny jest nie* W.L a n g: Prawo i moralność, Warszawa 1989, s.72.** H.K e 1 s e n: General Tbeory ofLaw, Cambridge Mass.1949, s.15. Przymus a sankcje 313tylko zródłem sankcji prawnych, fizycznych i psychicznych, ale warunkiem obowiązywania prawa.Według nich prawo i przymus są od siebienierozdzielne; gdzie prawo - tam przymus, gdzie brak przymusu - brakprawa.Także dość skrajne są poglądy pomniejszające znaczenie przymusu prawnego.N.Korkunow stwierdzał, że  przymus nie jest ani fundamentalnym, ani nawet ogólnym atrybutem prawa"*.Najbardziej przekonywające są jednak poglądy dostrzegające zróżnicowanie natężenia przymusu prawnego w różnych normach prawnych.John Austin upatrywał istotę przymusu i sankcji prawnej w rozkazieprawodawcy reprezentującego suwerena państwowego.Z tego względuodmawiał prawu międzynarodowemu charakteru prawa; nie dostrzegałw nim bowiem suwerena dysponującego przymusem i sankcją.HansKelsen, polemizując z Austinem, wyjaśniał, że gdyby prawo było rozkazem, musiałby trwać ten sam niezmienny rozkazodawca.Jego natomiastzdaniem sankcja prawna jest miarą zorganizowanego przymusu prawnego jako wymuszonej dolegliwości.Możliwość zastosowania przymusufizycznego odróżnia sankcje prawne od sankcji innych norm - religijnych i moralnych - posługujących się jedynie przymusem psychologicznym.Kelsen podkreślił istnienie norm prawnych pozbawionych przymusu i sankcji (np.obrót własnością, dziedziczenie testamentowe, udziałw 'wyborach), obowiązujących w związku z normami obwarowanymiprzymusem i sankcją.Jeszcze bardziej niż Kelsen pomniejszał znaczenie przymusu prawnego Alf Ross.Zauważył, że przymus nie musi być częścią koncepcji prawa w sensie usankcjonowania każdej normy przymusem**.Odnosił todo społeczeństw, w których przymus jest tylko jednym ze środków wymuszania stosowania prawa, obok wychowania, edukacji, zwyczajów,religii etc.Wyjaśniał, że główna funkcja prawa nie polega na karaniu lubrepresji, lecz na dostarczaniu środków niezbędnych do zaspokajania ludzkich potrzeb.Im bardziej słabnie znaczenie przymusu prawnego, tymbardziej prawo spełnia swoje funkcje [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl