[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Problem narodowowyzwoleńczy i sposób jego prezentacji w opowiadaniu „Rozdziobią nas kruki, wrony.”.1) Wydanie tzw.wczesnych opowiadań Żeromskiego w 1896r.w dwu zbiorach i dwu miastach: a) zbiór wydany w Warszawie zatytułowany „Opowiadania”, w którego skład wchodziły utwory prezentujące zagadnienia społeczne nawiązujące do ideologii pozytywizmu i wzywające do zainteresowania losami cierpiącego ludu („Siłaczka”, „Doktor Piotr”, „Zmierzch”, „Zapomnienie”); b) zbiór wydany w Krakowie pt.„Rozdziobią nas kruki, wrony.”, który prezentował zagadnienia związane z walką narodowowyzwoleńczą, konkretnie zaś z powstaniem styczniowym i dlatego zostały wydane pod pseudonimem Maurycego Zycha.2) Treść opowiadania „Rozdziobią nas kruki, wrony.” - obraz ostatnich chwil życia uczestnika powstania styczniowego noszącego pseudonim Szymona Winrycha (prawdziwe Andrzej Borycki), który wiózł broń dla jednej z partii powstańczych, a w czasie tej drogi został złapany przez oddział Moskali i zabity, zaś chłop z pobliskiej wsi obdarł jego zwłoki z łachmanów i wrzucił do dołu po ziemniakach razem z trupem konia.3) Przedstawienie w krytycznym świetle części polskiej szlachty nieprzychylnej powstaniu (z góry przewidującej jego klęskę, np.margrabia Wielopolski) nazwanej w rozmyślaniach Winrycha metafizykami reakcji i prorokami ciemnoty, przedstawionej też w symbolicznym obrazie kruków i wron, które z wielką powagą i taktem najpierw zbliżały się do ciała Winrycha, a potem je dziobały, zaś jedna z nich dotarła nawet do czaszki nazwanej ostatnią fortecą polskiego powstania (autor zasygnalizował w ten sposób, że skazana na klęskę idea powstania istniała jeszcze w pragnieniach i myślach takich wojowników jak Winrych).4) Odmienny niż w innych utworach o tematyce powstańczej sposób przedstawienia uczestników tego zrywu, których autor pozbawił nimbu bohaterstwa, ukazując ich jako zwykłych ludzi bojących się śmierci i proszących nawet wrogów o darowanie życia.5)Wyeksponowanie ścisłego związku między klęską zrywu a krzywdą i nędzą chłopów w sposobie przedstawienia chłopa z polskiej wsi, który w Winrychu nie widział powstańca walczącego o wolność Polaków, ale przede wszystkim reprezentanta szlachciców krzywdzicieli, dlatego też sprofanował jego zwłoki wrzucając je do dołu wraz z trupem konia, a w ten sposób zemścił się za krzywdy (jego wielką radość wywołała możliwość przywłaszczenia sobie pewnej ilości żelastwa, rzemieni, łachmanów zdartych z powstańca, była ona jednocześnie wyznacznikiem nędzy w jakiej żył; podobne uwypuklenie związku między sprawami narodowymi a społecznymi znajdujemy w „Słowie o Bandosie” w obrazie Bandosa rzucającego kamień żarnowy swojej niedoli, o który potknęło się szczęście polskie, ojczyzna nasza).Geneza „Ludzi bezdomnych” St.Żeromskiego.1) „Ludzie bezdomni” - powieść wydana w 1900r.jako utwór będący rodzajem wprowadzenia do drugiego okresu twórczości St.Żeromskiego (podsumowanie pierwszego okresu można znaleźć w „Syzyfowych pracach”).2) Przyczyny napisania utworu: a) doświadczenia osobiste pisarza, a przede wszystkim niezwykle trudne warunki materialne w jakich się znalazł po śmierci rodziców; b) doskonała znajomość warunków życia różnych środowisk, a wynikająca z jego licznych obserwacji podczas pracy guwernerskiej pisarza; c) współczucie dla trudnych warunków życia warstw najuboższych i wynikająca z niego chęć niesienia pomocy reprezentantom tych warstw; d) wyniesione z lektury dzieł romantycznych przeświadczenie, że warunki życia całego społeczeństwa może poprawić wybitna jednostka skłonna do wielkich poświęceń; e) podróże zagraniczne Żeromskiego i związane z tym jego przeżycia (wizyta w Paryżu znalazła odzwierciedlenie w paryskich przeżyciach Judyma, konflikt pisarza z kustoszem muzeum w Raperswilu - Różyckim odzwierciedlony jest w konflikcie Judyma z Krzywosądem Chobrzańskim); f) poznanie w Zakopanym tamtejszego lekarza Janiszewskiego, który stał się prototypem Judyma; g) pobyt pisarza w Nałęczowie, który stał się prototypem Cisów oraz poznanie tam Oktawii z Radziwiłłowiczów Radkiewiczowej (była ona prototypem Podborskiej).Kontrasty społeczne jako tło akcji „Ludzi bezdomnych” [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy