[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W 1978 r.uchwalono w Chinach nową konstytucję, otwiera­jąc rozwój prawodawstwa inspirowanego liberalnym duchem prag­matyzmu i wolności.Jest to prawodawstwo dotyczące wyborów i organizacji wymiaru sprawiedliwości, joint yentures i inwestycji zagranicznych, małżeństwa i samorządu, ochrony środowiska i praw obywatelskich, prawa karnego i postępowania karnego.Nowy system prawny zaczął kontrolować scentralizowaną władzę państwową, unifikować procesy modernizacyjne, faworyzować ludzi przedsiębiorczych, pobudzać ducha kapitalizmu.Osłabił moralizm, ale wzmocnił legalizm, gdyż prawo stało się zarówno me­chanizmem kontrolnym, jak i edukacyjnym w procesie przeobra­żenia społeczeństwa chińskiego na wzór kapitalistyczny.Aż do początków XX wieku — wprowadzenia ustroju burżuazyjno-demokratycznego, chińska kultura prawna konfucjanizmu nie doprowadziła do powstania szkół prawa i wyodrębnienia się klasycznych zawodów prawniczych — sędziego, prokuratora, adwokata.Role te spełniali, jeśli już doszło do sądowego rozstrzy­gania sporu, ludzie cieszący się estymą mędrców.Wyodrębniły się jedynie zawody notariusza i maklera, którzy mogli spełniać przed sądem rolę pełnomocników stron.W tradycyjnej kulturze prawnej konfucjanizmu istniał sys­tem hierarchicznie powiązanych ze sobą sądów, ściśle splecionych z hierarchią władz lokalnych i państwowych.Dzięki temu mogła funkcjonować apelacja od orzeczeń sądowych — od sądów dystryk­towych do sądów prowincjonalnych, a od tych następnie do Sądu Najwyższego w Pekinie, mającego siedzibę w pałacu imperatora tego miasta.Od czasu do czasu, nieregularnie publikowano zbiory wy­branych orzeczeń Sądu Najwyższego, zwane Hsing Ań Hui Lau.Każdy ważniejszy urząd posiadał ich kopie.Rolę praktycznego yademecum dla ludzi uprawiających praktykę prawniczą spełniał zbiór Oficjalne praktyki dynastii Ching (Ta Ching Hui Tien Tse Li).Już na przełomie XIX i XX wieku bieżące teksty prawne drukowała Gazeta Oficjalna (Ching Pao).Niekiedy teksty o szczególnie dużym znaczeniu ogłaszano na płytkach kamiennych, ustawionych w miej­scach publicznych.Konfucjańska kultura prawna polegała jednak na większym zaufaniu do rozstrzygania sporów prawnych w drodze koncylia-cji, niż rozstrzygnięć sądowych, co wynika poniekąd z jej sceptycy­zmu wobec prawa stanowionego.Według konfucjanizmu mądry i cnotliwy człowiek zyskuje szacunek/jeśli unika konfliktów, a trud­ne do uniknięcia konflikty rozwiązuje samodzielnie, na drodze roz­jemczego porozumienia się, bez udziału sądów państwowych.Chińczycy, rozstrzygający spory poprzez koncyliację, chlubią się swoim pokojowym usposobieniem.Niekiedy przy­pisują sobie nawet cnotę największych pacyfistów w świecie.Wska­zują, że unikali prowadzenia wojen agresywnych, walcząc głów­nie w obronie swojego kraju.Mimowolnie jednak ujawniają swój nacjonalizm, gdy swój kraj uznają za centrum kultury światowej wszystkiego co najlepsze na ziemi — Państwo Środka.4 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy