[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jeżeli więc są byty poruszające się (przechodzące z możności do aktu), to jest również Byt, który jest Czystym Aktem, bez żadnej możności, będący czystą Aktualnością.Tego „wszyscy nazywają Bogiem".2) droga "z przyczynowości sprawczej" (ex ratione causae efficientis),W świecie dają się zaobserwować związki przyczynowe pomiędzy bytami (nie chodzi przy tym o pytanie zmierzające do ukazania zaistnie­nia jakiegoś bytu, lecz o jego istnienie aktualne).Przyczyną w sensie metafizycznym jest czynnik, od którego cokolwiek realnie pochodzi, jako uza­leżnione od niego w istnieniu.Pytając o przy­czynę, pytamy: dlaczego to trwa? (nie chodzi więc tu o refleksję w przeszłość).Łańcuch przy­czyn działających aktualnie nie może biec w nie­skończoność.Wnioskuje się stąd o istnieniu Pierwszej Przyczyny, dzięki której jest to, co jest.l tę przyczynę „wszyscy nazywają Bogiem".3) droga "z przygodności i konieczności" (ex possibili et necessario).Obserwuje się istnienie bytów, które przemijają i powstają nie mają więc w sobie konieczności tego, by były (mówi się, ze są bytami przygodny­mi — istnienie nie należy do ich istoty).Należy więc wyjaśnić przyczynę, dla której świat, czyli zbiór bytów przygodnych, istnieje, mimo że nie ma w sobie żadnej konieczności istnienia.Dla wyjaśnienia tego stanu rzeczy trzeba wyjaśnić istnienie Bytu Koniecznego — do którego natury należy istnieć, czyli który istnieje koniecznie (nie może nie być).Byt ten jest źródłem bytowa­nia innych bytów przygodnych.,,A ten byt wszyscy nazywają Bogiem".4) droga "ze stopni doskonałości" (ex gradibus perfectionis).Bytom przysłu­gują wartości w sposób hierarchicznie zróżnico­wany.Transcendentalne doskonałości (-» war­tość) bytu, takie jak dobro, prawda, piękno, nie realizują się w żadnym ze znanych z doświadcze­nia bytów w pełni.Każdy z nich jest bardziej czy mniej ograniczony w swej doskonałości.To zróżnicowanie powoduje hierarchiczne uporząd­kowanie bytów.Najwyższy stopień urzeczywi­stnienia się w Absolucie, który nie posiada dobra, lecz jest dobrem, jest prawdą, jest pięknem.Dlatego jest sprawcą tych wartości w innych by­tach, które istniejąc uczestniczą (partycypują) w jego pełni.5) droga "z celowości rzeczy" (ex gubernatione rerum).Istnieją racjonalnie ukierunkowane działania bytów pozbawionych świadomości, zmierzające do pełnego urzeczywistnienia ich naturalnych możliwości — działanie takie określa się jako celowe.Nie wyjaśnia tego odwołanie się do natury tych bytów, gdyż pozbawione świado­mości, nie mogą kierować swoim działaniem.Nie wyjaśnia tego również przypadek, gdyż celo­wość obejmuje wszystkie byty.Jest więc Intelekt,Te właściwości Boga, które poznajemy, poznajemy w ciągu refleksji o istnieniu Boga.Bóg to byt wieczny, niematerialny, samoistny: „Ipsum Esse Subsistens”.Nasza wiedza o Bogu jest ograniczona ze względu na nasze poznanie.Poznajemy Boga od strony negatywnej (poznajemy jaki Bóg nie jest).Negatywne poznanie istoty BogaBóg jest istotą w Trzech Osobach, których dziełem jest stworzenie.Trójosobowość nie jest dostępna dla naszego przyrodzonego umysłu; tylko w wierze możemy czynić wypowiedzi na jej temat.Natomiast w pewnej mierze jest nam dostępna istota Boga i jej stosunek do świata.Wprawdzie istoty Boga nie możemy zdefiniować, bo chcą to uczynić, musielibyśmymóc podać, do jakiego gatunku ona się zalicza i jaką odmianą rodzajową się określa.Ponieważ zaś ponad Bogiem nie ma nic, musimy iść drogą od dołu do góry.A to jest w istocie droga negatywna.Relacja Bóg - świat.Byty stworzone przez Boga uczestniczą w Bogu.Świat jest stworzony z nicości.Stworzenie jest także ciągłym utrzymywaniem w istnieniu (creatio continua) i kierowaniem (Opatrzność Boża).Stworzenie świata jest aktem dokonanym w czasie, ale możliwe byłoby stworzenie świata bez określonego punktu czasowego.Św.Tomasz stwierdza, że na płaszczyźnie filozoficznej możliwe są obydwa rozwiązania.Objawienie rozwiązuje ten problem.Ciekawostka: Przykład budowy „Sumy teologicznej”Suma teologiczna składa się z 3 części:lkwestie poświęcone Bogullkwestie poświęcone etyce - składa się z dwóch części: etyki ogólnej i etyki szczegółowejllkwestie poświęcone Chrystusowil( rozczytanie zapisu: S.th(eol.), I, - pierwsza księgaS.th(eol.), I, - II - pierwsza księga drugiej częsciSuma dzieli się na kwestie (rozdziały) S.th(eol.), I, 5Kwestie dzielą się na artykuły: S.th(eol.), I, 5,2Każdy artykuł ma specyficzna budowę:lpytanie - jest zawarta w tytule kwestiillteraz następuje teza sprzeciwu, sprzeczna z zamierzeniem autora,llkontry - argumenty przeciw rationesl1,2,3,.np.Czy człowiek jest śmiertelny - wydaje się , że tak bo.są to argumenty, w których często powołuje się na autorytetylnastępuje sed contra - argument z autorytetulli znowu.llpotem pada poważny argument z autorytetullCorpus articuli - zasadniczy wykład (pozytywny) autorallAd rationes - zarzuty odpowiadajace kontralOd tej pory każdy tekst średniowieczny Quaestiones posiada powyższy układ.26.NAUKA ŚW.TOMASZA Z AKWINU O CZŁOWIEKU I DOBRU MORALNYMCZŁOWIEK - Stworzenie złożone z materii i formy.Materia to ciało dzięki któremu może istnieć w widzialnym świecie rządzonym prawami czasu i przestrzeni.Natomiast dusza jest substancjalną formą ciała.Pozbawiona ciała nie ginie, ale wiedzie żywot niepełny.Dlatego zdaniem św.Tomasza konieczne będzie zmartwychwstanie ciał zmarłych ludzi przynależność do świata materii czyni człowieka istotą śmiertelną , oraz zapewnia mu zachowanie cech indywidualnych, w przeciwieństwie do aniołów, które są z natury czystą formą i istnieją tylko jako ogólności.Człowiek zdąża na ogół do Boga i poszukuje zazwyczaj dobra niż zła.Nasze poznanie Boga wydaje się niepełne ze względu na niedoskonały i materialny świat, w którym żyjemy.W duszy ludzkiej działają różne siły.Obok intelektu czynnego istnieje także wola oraz impuls płynący z poznania zmysłowego.Wolna wola jest darem Boga, ale wymaga od człowieka poczucia odpowiedzialności.Zło nie posiada osobnego istnienia, a byt z natury jest dobry i z jego winy następuje zakłócenie boskiego porządku.DOBRO MORALNE - Myśl Tomasza dotycząca etyki krąży wokół dobra.Ma ono odniesienie do samego bytu: byt jest dobrem, a także do samej osoby (działanie człowieka jest zawsze skierowane ku dobru).Kryterium dobra jest sumienie.Celem działania ludzkiego jest zawsze dobro w ogólności.Czyn ludzki:O czynie ludzkim nie moglibyśmy mówić bez wolnej woli.Etapy czynu ludzkiego:lintentio - skierowanie się do przedmiotu działaniallconsilium - rozważenie środków prowadzących do określonego celullconsensus - przyzwolenie - akt woli, która zgadza się na niektóre z rozważanych środkówllelectio - wybór drogi do celulWolność woli polega na tym, że nie jest zdeterminowana do swego przedmiotu.Wola z natury skierowana jest ku dobru, ale człowiek może sam decydować [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl