[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.mistrza, abysię poddał zarówno z królem polskim sądowi króla rzymskiego.Przecież rozejm do d.13lipca następującego roku zawarty został [ io a t i d z a ilii].Ale mistrz wielki nieufny i podejrzliwy, bo czując się słabym, zażądał jeszcze zarę-czeń od Jagiełły, że przyjmuje nowe zawieszenie broni i zdaje się na sąd króla rzymskiego.W obozie pod Bęó
inem, król i Witold potwieró
ili nowy rozejm, za którego dochowa-nie ręczyli także arcybiskup gniez
nieński, krakowski i płocki biskupi [ lo o a t iit o t o i a illa a i o i a ti o a o i ].Wojska odstąpiły od granic, a mistrz zmuszony opłacić najemnego żołnierza, musiałteż powiększyć i tak ogromne w Prusiech podatki i opłaty.Król rzymski odłożył sądswój do następującego roku, za zgodą stron obu, usiłując postrachem wytargować co naKrzyżakach.Wmieszanie się do spraw tatarskich Witolda, a najbaró
iej osaó
enie ostatniego cha-na na stolicy, przewagę Litwy w tej stronie utwieró
iło.Odtąd Tatarowie coraz baró
iejzwracać się poczęli ku Litwie i wiernemi jej sprzymierzeńcami zostali.Część Tatar�p �za Dniestrem będąca podlegała W.Ks.Litewskiemu, mając od niego pozwolenie ko-czowania i pastwisk około ujścia Dniepru i Dniestru; inni wszakże za Dnieprem kuDonowi żyjący, dla bliskości Nohajców, Kipczaków nie podlegali Litwie.Tych podbiłHaó
i-Gerej uroó
ony w Trokach i wychowany w Litwie, którego Witold na Perekop-skiem chaństwie osaó
ił, i z podbitemi razem wspierał Litwę.Litwa potężniej coraz kumorzu Czarnemu rozciągała się.Tu port litewski Haó
i-Bej znajdował się, skąd nierazdo Konstantynopola statki zbożem ładowane wychoó
iły.Litwa od Tatar miała zamkiu Dniepru: Kremienczug, Upsk, Hierbedejów-róg, Missuryn, Koczkos, Tawań, Barhuń,Tiahyń (Bender) i Oczaków.W nich opierała się niepodległym ordom, za dońskiemi�p � ata (daw.)  ó
iś popr.forma D.lm: Tatrów.ze i nacy raszews i Litwa za Witolda 123wody koczującym.Za czasów Witolda, składem handlu wschodniego była Kaffa, skądszły karawany kupieckie przez Perekop do Tawania, do K3
owa i dalej.W Tawaniu była komora, gmach murowany z kamienia, gó
ie odbierano cło od to-warów w imieniu Witolda i karę pieniężną od Tatar, oskarżonych o występki, zwanąi two.Komorę tę zwano: a i Witoldow , może na pośmiech poganom, że ichtam dobrze celnicy oó
ierali i parzyli jak w łaz
ni.W tych czasach kiedy Tatarów, jakwszystkich prawie sąsiadów, ó
ielnie trzymał na woó
y Witold, mając po sobie chanówtatarskich, gdy ziemie mięó
y Dnieprem dolnym a Bohem i obu Ingułami były wolne odnapaści, ślachta litewska i polska osiadała tam, póz
niej przez swobodniejszą ó
icz wypar-ta.Witold zbudował był dwa mosty na dolnym Bohu i zajmował się ożywieniem stepu,który wraz z nim obumarł, przechoó
ąc powoli, po panowaniu Kazimierza Jagiellończykajuż, we władanie tatarskie.W tym roku lub nieco wcześniej, gdyż kroniki nasze zaraz to po napaó
ie na K3
ewkładną, Edyga stary wóó
wysłał do Witolda, prosząc o pokój, posłów z darami, trzemawielbłądy pokrytemi suknem szkarłatnem i dwuó
iestą kilką końmi.List jego pełen byłwschodniej barwy. Książę mocny!  pisał Edyga  pracując na sławę i imię głośne,dożyliśmy oba póz
nego wieku; resztę życia czas nam spęó
ić spokojnie.Krew, którąśmywalcząc z sobą wyleli, wsiękła w ziemię głęboko, słowa kłótni naszych wiatr porozwiewał,płomień wojny serca nasze z gniewu oczyścił, a wody płomień zgasiły.Witold zgoó
ił się na zawarcie pokoju i uczciwie przyjętych posłów nazad odpuścił.Wielkie, pisze Wapowski, było wówczas imię Witolda u narodów postronnych, świet-nością i chwałą rycerskich przewag nabyte.Panował bowiem ze świetną sławą nad całąSarmacją europejską; rządy Litwy od rzeki Bugu płynącego u granic Polski, do rzek Uhryi Oki głośnych w Moskwie i Rusi, wyżej z
ródeł Donu w Azji toczących swoje nurty, donajdalszych krańców posunął.1420Spoó
iewany wyrok cesarski w sprawie Zakonu z Polską i Litwą w roku tym ogłoszonyzostał i okazał się całkiem stronniczym dla Krzyżaków.Posłowie polscy i litewscy, pru-scy, legaci papiescy, arcybiskup Mediolanu oczekiwali na cesarza we Wrocławiu.Wyrokogłoszony wprędce, co do Litwy zawierał potwieró
enie traktatu toruńskiego, z zacho-waniem dla Zakonu kraju mięó
y Niemnem dolnym a granicą dawną %7łmuó
i, od morzado ujścia w Niemen rzeczułki Rodawy.Litwie zostawała %7łmudz
za lewym brzegiem Ro-dawy, a za lewym Niemna linią prostą od ujścia do Sudawii i miejsca Gewken; ale do życiatylko Witolda i króla polskiego.W krajach tych nowych zamków wznosić wzbroniono.Nie lepszem było rozstrzygnienie sporu z Polską; o czem gdy wieść przyszła do króla,bawiącego w Litwie, mocno się tem zmartwił, że ledwie Witold ��asunek potrafił uwa-gami swemi rozpęó
ić.Za jego poradą, wysłani zaraz z protestacją i żałobą posłowie docesarza, Zbigniew Oleśnicki znany z popędliwości i gwałtowności charakteru, i sekre-tarz Witolda niejaki Cebulka, Polak herbu Cielepele (czyli Pień).Posłańcy ci tak ostrostawili się cesarzowi, że gdyby nie przytomni�p � biskupi, cesarz byłby ich kazał oknempowyrzucać lub w Odrze potopić, jak powiadał.Zagrozili mu wojną, zagrozili przymie-rzem z pogany, do którego zmuszeni być mogli, u nich szukając pomocy dla oó
yskaniaswej własności.Wapowski mowy Oleśnickiego przed cesarzem i Mikołaja Cebulki przywoó
i; ostat-ni nie powtarzając wyrzutów, jakie uczynił Zbigniew, dodał tylko od Witolda:  Gdy cię,cesarzu, los wyniósł na takie wysokie w świecie dostojeństwo, ó
iwi to niezmiernie panamego w.ks.litewsk., że jego z bratem królem polskim, z ó
ieó
ictwa ich przodków wyzućzamierzyłeś pod pozorem przyjaz
ni, nie mogąc tego dokazać orężem.Nie pomny ani naprzymierza, ani na przyjaz
ń, ani na gościnność, ani na przysięgę, ani na Boga Najwyższe-go, którego imienia tylekroć na próżno wzywałeś, haniebnie łamiesz i gwałcisz obietniceswoje, tak często obu panującym powtarzane.Wió
ąc Witold tak niestateczny i zmiennytwój umysł, woli mieć cię jawnym wrogiem niż zmyślonym i wątpliwym przyjacielem,gdyż tą niepewną i chwiejącą się przyjaz
nią, więcej jemu i bratu jego Władysławowi za-szkoó
ić usiłowałeś, niż kiedykolwiek wstępnym bojem zaszkoó
ić byś mógł.Odsyła ci�p � z to (daw.)  tu: obecny przy czymś.ze i nacy raszews i Litwa za Witolda 124więc Witold twoje przymierza, wraca twoję przyjaz
ń: raó
ić sobie własnym rozumem bę-ó
iemy, aby Rzeczpospolita Polska i Litwa od zdradliwych wrogów i udanych przyjaciółnie poniosła uszczerbku.Zygmunt w popędliwym pomiarkowawszy się gniewie, obiecał wreszcie przysłać po-słów dla układów [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy