[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zainteresowanie przedmiotową sferą kultury nasuwa z kolei inne problemy metodologiczne iteoretyczne.Jest zrozumiałe i uzasadnione, że nauki techniczne zajmujące się badaniem izastosowaniem wytworów, a zwłaszcza narzędzi, jako rozległej i szczególnie ważnejpraktycznie dziedziny tej sfery kultury, ujmują ją w sposób immanentny, bez wnikania w jejfilozoficzną i społeczną istotę.Nauki te zależą od dyscyplin przyrodniczych i nie wchodzą wobręb humanistyki.Podobne stanowisko manifestowane w części tradycyjnej etnografii ihistorii kultury materialnej wywołuje jednak zastrzeżenia, skoro obie te dyscypliny sązaliczane do nauk społecznych.Zastrzeżenia te nie tyczą ujmowania fizycznej stronywytworów kultury jako rzeczy, są one bowiem niewątpliwie rzeczami, stanowiąc częśćmaterialnego świata.Jako wytwór, przedmiot lub narzędzie działań ludzkich zmierzającychdo zaspokojenia najszerzej rozumianych ludzkich potrzeb należą one jednak zarazem dokultury i przez dyscypliny społeczno-humanistyczne winny być rozpatrywane także i w tejswojej funkcji.W teorii materializmu historycznego główna klasa wytworów, jaką stanowiąnarzędzia, określana jest właśnie nie wyłącznie poprzez swoją stronę materialno-rzeczową,lecz ujmowana jest - poprzez funkcje i związek z posługującym się nią człowiekiem - jakokategoria środków produkcji.I to jest właśnie podstawowa kategoria teoretycznamarksistowskiej ekonomii i teorii rozwoju.Globalne, antropologiczne pojęcie kultury obejmuje zatem różnorodne postacie zjawisk:przedmioty stanowiące wytwory i obiekty ludzkiej działalności, same działania, a wreszciestany psychiczne człowieka: postawy, dyspozycje, nawyki, stanowiące rezultatwcześniejszych oddziaływań oraz przygotowanie i warunek przyszłych działań.Zgodnie z przyjętym tutaj stanowiskiem wszystkie te zjawiska mają charakter materialny, niema bowiem innej kategorii bytu, która mogłaby być przedmiotem realistycznych rozważańnaukowych.Kultura jest więc pojęta jako przejaw i funkcja fizycznego świata, jest to jednakfunkcja o wielu różnorodnych postaciach.Fizyczne nośniki kultury pełnią rozmaite role wwyróżnionych dotąd sferach lub aspektach kultury.Analiza charakteru tych powiązań ifunkcji podjęta zostanie w dalszych rozdziałach i będzie miała zasadnicze znaczenie dlaokreślenia klasy zjawisk kulturalnych stanowiących przedmiot socjologii kultury jakowyspecjalizowanej subdyscypliny.30Socjologia kulturyJest oczywiste, że wszystkie zjawiska kultury odnoszą się do człowieka jako uczestnikastosunków społecznych i wszystkie w jakimś zakresie są wspólne zbiorowościom, grupomlub kategoriom społecznym.Problematyka kultury przenika zatem całość badań i dociekańsocjologicznych, przynajmniej w obrębie tych teorii, które można nazwać kulturalistycznymiteoriami socjologicznymi, a których charakter będzie przedstawiony w dalszym ciągu wsposób bardziej szczegółowy.Właśnie ze względu na uwikłanie ogółu zjawisk społecznych wproblematykę kultury, przy globalnym rozumieniu tego pojęcia, nie można czynićantropologicznej koncepcji kultury podstawą wyodrębnienia socjologii kultury jako osobnejsubdys-cypliny, równorzędnej z wymienionymi na początku tego rozdziału dziedzinamisocjologii, takimi jak socjologia pracy i przemysłu, wsi i miast, warstw i klas społecznych. Każda ze wskazanych dziedzin ma za przedmiot stosunki społeczne uwikłane w jakąśwybraną sferę zjawisk kulturalnych.Gdyby socjologia kultury miała się odnosić do kulturyglobalnie pojętej, musiałaby stanowić nadbudowę wszystkich innych specjalnych działówsocjologii, do czego sobie pretensji nie rości, lub musiałaby pozostać socjologią po prostu,ogólną teorią socjologiczną.Florian Znaniecki w długiej ewolucji swego teoretycznego stanowiska doszedł do określeniamiejsca socjologii w obrębie nauk o kulturze, które jest bliskie tej ostatniej propozycji.O ilewe Wstępie do socjologii, w początku lat dwudziestych, zmierzał do ścisłego odgraniczeniasocjologii od innych nauk o kulturze i starał się jej wyznaczyć jedynie rolę badania głównych,wyabstrahowanych 7 ku'turalnych treści układów społecznych: społecznych działań,stosunków, grup, roi i osobowości, o tyle w trzydzieści lat pózniej, w ostatnim kompletnymdziele swego życia zaprzeczył możności takiego formalistycznego ujęcia zjawiskspołecznych.Uznał socjologię za naczelną naukę o kulturze.Zjawiska społeczne przyjął tutajZnaniecki za podstawę analizy istnienia kultury pojmowanej jednak nie jako suma wszystkichkategorii kulturalnych zjawisk, lecz jako zasada ich ładu aksjonormatywnego".U podłożatego ładu jako jego warunek leży bowiem zawsze aksjonormatywny, dynamiczny porządekspołeczny wzajemnego oddziaływania między jednostkami" (Znaniecki, 1992)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tematy
IndexBankowicz Bożena i Marek Dudek Antoni Leksykon historii XX wieku
Antonia Fraser Szeć żon Henryka VIII
Marczyński Antoni Wyspa nieznana 3 Królowa Othe
Antoni Ferdynand Ossendowski Lenin (1930)
ANTONIO SOCCI TAJEMNICE JANA PAWŁA II
Ferdynand Antoni Ossendowski Lenin
Eo Andersen, Hans Christian Fabeloj 1
Katarzyna Bonda Tylko martwi nie kłamią
Rossi Veronica Przez bezmiar nocy
Byatt Antonia Susan Opętanie