[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Konstrukcje te wystąpiły zarówno w narracji, jak i w dialogach.W celach stylizacyjnych wykorzystane zostały natomiast dwie przeciwstawne tendencje:lpodwojenie końcówek osobowych: Ja mogłem bym zalecieć 248;llzanik końcówek osobowych: Ty - w niego chciałeś? [rzucić granatem - A.G.-B.] A kogo by [-ś ] zabił, mówili tobie? 75.lPowyższe konstrukcje zostały wykorzystane do stylizowania języka bohaterów.Przykłady pochodzą z wypowiedzi Romualda Bukowskiego i nauczyciela Józefa Czarnego.Żywy dialekt wileński nie zna form trybu przypuszczającego z -bym, -byś, -byśmy, -byście, ponieważ używa się najczęściej form bezkońcówkowych: ja by chodził, a końcówki -m, -ś, -śmy, -ście, jeśli już są stosowane, to przy czasowniku w czasie przeszłym: ja by chodziłem.Zanik -y w cząstce -byDo zaniku końcowego -y dochodzi w cząstce -by po samogłoskowym wygłosie czasownika lub spójnika: byłab, po to żyłab, byłab, żeb wziął.Zauważa to Karłowicz, wykorzystywała takie formy Kuncewiczowa w stylizacji.Formy te mają swoje źródło w języku białoruskim, w polszczyźnie północnokresowej cechują mowę warstw niewykształconych.W badanej powieści zjawisko to znajduje tylko jedno potwierdzenie: Żeb' ja chłopców nie lubiła 117.Jest to fragment przyśpiewki ludowej, śpiewanej przez Bukowską.ImiesłowyImiesłów przymiotnikowy czynnyJak pisze Z.Kurzowa, w dialekcie kresowym XIX i XX w.widać dwie tendencje w zakresie używania imiesłowów na -ący, -ąc oraz -wszy: kontynuowanie staropolskich ich funkcji i użycia regionalne pod wpływem białoruskim.Imiesłów na -ący do XVII w.funkcjonował w polszczyźnie ogólnej jako imiesłów przysłówkowy, natomiast w dialekcie kresowym wykorzystywany był jeszcze w XIX wieku, czego przykłady występują w języku filomatów, F.Mickiewicza, Syrokomli, I.Chodźki, a co ocenia się jako regionalny archaizm.W polszczyźnie północnokresowej XX wieku nie notuje się przykładów na omówioną funkcję imiesłowu na -ący.Język analizowanej powieści charakteryzuje się dość znaczną liczbą imiesłowów z przyrostkiem -ący, czyli użyciem imiesłowu przymiotnikowego czynnego.Wszystkie formy użyte są zgodnie z normą ogólnopolską, pełnią najczęściej funkcje przydawek, rzadziej orzeczników.Ze względu na dużą frekwencję imiesłowów w tekście, podaję tylko wybrane (wszystkie formy imiesłowów podaję w M.l.poj r.m.):bełkocący 103, biegnący 6, 153, 251, buchający 88, chrzęszczący 84, 254, ciągnący 5, cierpiący 47, doceniający 84, domagający się 90, drążący 101, dzierżący 83, garbiący się 68, 151, gasnący 98, goniący 85, iskrzący się 9, kąpiący się 42, 125, krzyżujący się 6, latający 83, 94, 122, 153, 180, mieniący się 28, 83, 166, moknący 6, musujący 48, naśladujący 50, nawisający 34, nękający 55, nienawidzący 13, obchodzący 63, obracający się 11, 223, odmawiający 65, orientujący się 72, padający 99, patrzący 11, przecinający 92, przejmujący 23, przelatujący 46, przerażający 46, 82, 221, przesuwający się 98, prztykający 88, przyglądający się 7, przynoszący 28, przypadający 80, pulsujący 58, reprezentujący 9, rozlegający się 65, rozpadający się 5, 7, 54, rozumiejący 104, ruszający się 73, schylający się 44, siwiejący 90, skradający się 72, 154, służący 63, 239, snujący się 39, 207, sprzedający 63, strząsający 72, sunący 52, 163, sypiący się 88, 123, 147, tkwiący 44, urągający 101, wiszący 40, 165, włażący 20, 89, współistniejący 102, wybijający 93, wychodzący 7, 8, wyłażący 73, 238, wystający 43, 122, wyszczerzający 52, zarastający 67, żyjący 41, 71, 160.Imiesłów przymiotnikowy biernyFormy imiesłowu przymiotnikowego biernego występują w badanej powieści dość często.Wszystkie mieszczą się w normie językowej XX wieku.Materiał jest dość obszerny, więc ograniczę się do wynotowania jedynie wybranych przykładów:Imiesłów przymiotnikowy bierny z przyrostkami: -(o)ny -(a)ny:adresowany 68, błogosławiony 7, dopuszczony 55, duszony 107, gubiony 108, lubiany 72, nabywany 79, napełniony 47, napojony 104, nienaruszony 57, oddalony 48 x 2, odgrodzony 18, odtrącony 48, oszklony 58, podesłany 88, podmurowany 20, podziurawiony 76, pofarbowany 111, pomarszczony 20, ponurzony 101, powleczony 24, pozbawiony 48, przepowiadany 67, przerobiony 39, przesadzony 51, przybrany 42, przylepiony 42, 60, przymocowany 60, przypuszczony 97, przyrzeczony 81, przysypany 20,174, przytłumiony 99, 157, rozgrzany 43, 88, rozproszony 29, rozrzucony 33, rozwidlony 7, rzeźbiony 19, sądzony 38, spisany 96, spłaszczony 20, stworzony 5, 33, święcony 26, 50, 242, tworzony 70, ucałowany 23, udzielony 49, 55, ugryziony 84, ukarany 68, 221, 258, ukąszony 81, umaczany 30, umocniony 109, utkwiony 49, 206, wezwany 50, wsadzany 95, wybrukowany 91, wydrążony 20, wygładzony 73, wyjawiony 55, wykrzywiony 11, wyłożony 28, wymęczony 28, wymuszony 9, wyplątany 6, wyprawiony 94, wypuszczony 86, wystawiony 68, 87, 190, wywabiony 27, zaczesany 13, zakrojony 110, zbawiony 43, znaczony 5, 257, znudzony 33, zszargany 92, zwęglony 100, zwrócony 55 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • blondiii.htw.pl