[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zachowując schemat antyczny, rozbudował "Treny" w cykl 19 utworów tak ułożonych, że napięcie dramatyczne rośnie w nich, osiąga punkt kulminacyjny i stopniowo opada.Po raz pierwszy w trenach opłakiwana była osoba dziecka, wcześniej były to osoby znane i zasłużone.Sielanka jako gatunek literacki ukształtowała się jeszcze w starożytności.Twórcą gatunku był grecki poeta Teokryt, który traktował sielankę jako realistyczny obrazek przedstawiający wiernie krajobraz wiejski oraz zajęcia i przeżycia bohaterów.Rzymski poeta Wergiliusz uczynił sielankę opisem idealnej krainy Arkadii.W literaturze nowożytnej gatunek ten bujnie rozwinął się we Włoszech (Dante, Petrarka, Boccaccio).Do literatury polskiej przeniósł go Jan Kochanowski pisząc cykl "Pieśń świętojańska o Sobótce".W utworze poeta idealizuje obraz wsi polskiej, patrzy na nią oczyma szlachcica rozmiłowanego w życiu ziemiańskim.Bliski jest w tej koncepcji Wergiliuszowi, a wieś polska posiada znamiona idealnej Arkadii.Również Szymon Szymonowic uprawiał ten gatunek, lecz jemu przyświecał wzorzec sielanek Teokryta."Żeńcy" są realistyczną sielanką, a na wieś patrzy autor oczyma krytyka, który widzi ogrom niesprawiedliwości i wyzysku chłopa.Tragedia jest gatunkiem mieszczącym się w dramacie.Początki rozwoju tragedii sięgają czasów starożytnych i wiążą się z obchodami świąt ku czci boga Dionizosa.Na grunt literatury polskiej przeniósł tragedię Jan Kochanowski - autor "Odprawy posłów greckich".(zajrzyj do opracowania tematu nr 15).Żywoty są rodzajem literatury parenetycznej (dostarczającej wzorów do naśladowania).Bardzo popularne były w epoce średniowiecznej i odnosiły się wówczas do świętych ("Legenda o św.Aleksym").Mikołaj Rej uczynił z "Żywotu człowieka poczciwego" utwór nie tylko świecki w swej wymowie, ale także postępowy i humanistyczny.Nadal oczywiście intencją utworu było wychowanie człowieka, ukazanie mu, w jaki sposób powinien żyć, aby zasłużyć na miano "poczciwego".W epoce renesansowej bujnie rozwijała się literatura publicystyczna.Najbardziej reprezentatywną jej formą stała się mowa, czyli oracja.Celem mowy jest przekonanie słuchacza lub czytelnika do poruszonych kwestii oraz oddziałanie na jego uczucia i wolę.Wśród mów (oracji) powstałych w naszej literaturze odrodzeniowej na uwagę zasługują zwłaszcza mowy A.Frycza-Modrzewskiego ("O karze za mężobójstwo" - opracowanie tematu nr 17) oraz mowy sejmowo - religijne, czyli "Kazania sejmowe" Piotra Skargi (opracowanie tematu nr 20).Gatunkiem publicystycznym jest też traktat polityczny, jakiego dostarczył naszej literaturze A.Frycz-Modrzewski pisząc "O naprawie Rzeczypospolitej" (opracowanie tematu nr 17).Wszystkie te gatunki rozwijały się potem w następnych epokach, ale wielką zasługą renesansu polskiego było zapoczątkowanie ich, nadanie im prawa obywatelstwa w naszej literaturze.BAROK25.Problemy społeczne i narodowe w twórczości Wacława Potockiego.Wacław Potocki jest jednym z przedstawicieli literatury barokowej w Polsce.Był z wyznania arianinem, lecz po wydaniu edyktu królewskiego przeciw braciom polskim, przeszedł na katolicyzm, choć w duchu pozostał wierny ideologii ariańskiej.Szlachta katolicka szykanowała poetę, a i los nie szczędził mu nieszczęść: dwóch synów zginęło na wojnie z Turkami, zmarła też mu najpierw córka, potem ukochana żona.Był Potocki samoukiem, nigdy nie wyjeżdżał za granicę, a w Akademii Krakowskiej też nie mógł się uczyć, bo był arianinem.Mimo to należał do najświatlejszych Polaków swego czasu.Ojczyznę i Boga kochał całym sercem.Synów wychował na rycerzy, a w nieszczęściach swoich poddawał się pokornie wyrokom Bożym.Kochał i szanował tradycję narodową i obyczaje staropolskie, nie znosił cudzoziemszczyzny, był ojcem i bratem dla swych chłopów oraz rzecznikiem tolerancji i wrogiem prześladowań religijnych.Literatura staropolska niewiele posiada postaci tak wyjątkowych, miłych i sympatycznych.Poezja była dla niego potrzebą duszy i chciał nią służyć także rodakom i ojczyźnie.Wydał dwa zbiory fraszek pod tytułami: "Ogród fraszek" i "Moralia".Pierwszy zbiór zawiera utwory o różnej treści, ale przeważnie humorystyczne i obyczajowe.Zbiór "Moralia" ma już wyraźny cel dydaktyczny - poeta krytykuje najbardziej typowe wady szlachty: brak patriotyzmu i ducha rycerskiego, nietolerancję religijną, życie ponad stan, pychę, kłótliwość.We fraszce "Pospolite ruszenie" opisuje zachowanie szlachty polskiej w czasie działań wojennych.Straże w nocy zauważyły poruszenie w obozie wroga, więc rotmistrz wysłał dobosza z rozkazem obudzenia szlachty i zajęcia pozycji obronnych.Tymczasem brać szlachecka nie tylko nie kwapiła się do działań obronnych, ale jeszcze odgrażała się rotmistrzowi, który śmiał w nocy ją budzić i na dodatek- rozkazywać.Dobosz, widząc taki przykład, także położył się spać.We fraszce "Natura wszytkim jednaka" Potocki dowodzi, że Bóg stworzył ludzi równymi sobie.Jednak ludzie nie szanują woli Boga i bogaci wywyższają się nad biednych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tematy
IndexChristie Agata Dwanascie prac Herkulesa
Uzdrawianie Wiary Gregg Braden
Pancol Katherine Żółte oczy krokodyla 02 Wolny walc żółwi
Katsu Alma Wieczni
Huna Krotoschin
Miller Linda Lael Jak się pozbierać
Sawicki Andrzej Inkluzja
388
Chuck Palahniuk Diary (v5.0) (epub)
Vina Jackson 01 Osiemdziesiąt dni żółtych